Voor schade als gevolg van het omvallen van bomen en het afbreken van takken is de boomeigenaar niet zonder meer aansprakelijk. Sterker nog, het uitgangspunt is dat de boomeigenaar niet aansprakelijk is indien hij heeft voldaan aan zijn zorgplicht ten aanzien van het onderhoud en de controle van een boom. In een recent vonnis oordeelt de Rechtbank Gelderland evenwel dat een gemeente is tekortgeschoten in de naleving van haar zorgplicht.

Wat was er aan de hand?
In deze zaak was letselschade ontstaan doordat een tak van een kastanjeboom was uitgebroken. Het uitbreken van deze tak vond plaats op een windstille zomerdag en was veroorzaakt door een combinatie van factoren, waaronder de afname van de houtsterkte van de boom door paardenkastanjebloedingsziekte. Bij de laatste visuele controle van de boom, die was verricht door een deskundige overeenkomstig de VTA-methode en met gebruikmaking van een klophamer en prikpen, was de boom aangemerkt als 'risicoboom'. De gemeente was geadviseerd om binnen drie maanden nader onderzoek te verrichten als beheermaatregel. De gemeente heeft de boom vervolgens nogmaals aan een visuele controle onderworpen.

Nader onderzoek is nader onderzoek!
Volgens de rechtbank is de gemeente tekortgeschoten in de naleving van haar zorgplicht, omdat zij niet heeft gedaan wat haar was geadviseerd. Zij had namelijk nader onderzoek moeten doen, dat wil zeggen, een diepgaander onderzoek om duidelijkheid te krijgen met betrekking tot de toestand van de boom en de gevaren die daarmee samenhangen. Daarmee had zij uitsluitsel kunnen verkrijgen over de noodzaak van het treffen van maatregelen. De rechtbank overweegt dat het niet bezwaarlijk was voor de gemeente om nader onderzoek uit te voeren of andere veiligheidsmaatregelen te treffen, zoals de noodkap van de boom.

In dit geval bestond namelijk een grote kans dat ongevallen met ernstige gevolgen zouden ontstaan door het uitbreken van de tak. Hierbij neemt de rechtbank de omvang en het gewicht van de tak en de risicovolle locatie van de boom in aanmerking. Onder de kastanjeboom was een opstaplocatie van een fluisterboot gesitueerd. Dit betekent dat dagelijks grote groepen mensen onder de boom door lopen, en daaronder staan te wachten. Tegen deze achtergrond concludeert de rechtbank dat de gemeente meer had moeten doen ter voldoening aan haar zorgplicht. Zij is dan ook aansprakelijk voor de ontstane schade.

De les voor de praktijk? Neem het advies op basis van een boomveiligheidscontrole serieus en verricht (tijdig) nader onderzoek als dat wordt aanbevolen. Anders heeft de gemeente niet voldaan aan haar zorgplicht, ook al is de boom nog zo regelmatig visueel geïnspecteerd.

Meer weten?
Wilt u meer weten over de aansprakelijkheid van de gemeente als boomeigenaar? In het voorjaar van 2019 brengt AKD een brochure uit (onder meer) over dit onderwerp. Aan gemeenten stellen wij kosteloos een exemplaar ter beschikking. Opvragen kan hier.

Heeft u vragen naar aanleiding van dit blog? Neem dan contact op met Stefan van de Sande of Emma van der Ploeg.