Miljoenenboete wegens wissen van WhatsApp-chats tijdens inval ACM

 13 december 2019 | Blog

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft een boete van € 1,84 miljoen opgelegd wegens het belemmeren van een onderzoek naar concurrentievervalsende afspraken. De aanleiding? Medewerkers van de beboete onderneming hebben WhatsApp-groepen verlaten en chats gewist tijdens een inval van de ACM, zo blijkt uit dit ACM-nieuwsbericht.

Verlaten van WhatsApp-groep en wissen van chats

In de onderhavige zaak deed de ACM, in verband met een vermeende schending van het kartelverbod, een onaangekondigde inval bij een onderneming. Waar de ACM nog ietwat rooskleurig spreekt van een “bedrijfsbezoek”, wordt een dergelijke inval in vaktermen aangemerkt als een “dawn raid”. Bij aanvang van een dawn raid, geeft de ACM aan dat medewerkers verplicht zijn tot medewerking en dat zij geen bewijsmateriaal mogen vernietigen, achterhouden of op andere manier wegmaken. In dit geval hebben medewerkers van de onderneming tijdens de inval WhatsApp groepen verlaten en chats gewist.

Naar eigen zeggen “neemt de ACM deze zaak hoog op”, omdat de WhatsApp-chats relevant bewijs kunnen bevatten voor het onderzoek. Dat ogenschijnlijk onschuldige media een platform kunnen bieden voor concurrentieverstorende afspraken, bleek nog maar eens toen de Europese Commissie (“EC”) eerder dit jaar een boete van meer dan € 811 miljoen oplegde aan Barclays, The Royal Bank of Scotland, Citigroup en JPMorgan. In de desbetreffende zaak hadden valutahandelaren concurrentiegevoelige informatie uitgewisseld en handelsstrategieën op elkaar afgestemd in een online chatroom genaamd de “Three Way Banana Split”, waar het beboete kartel ludiekerwijze haar naam aan heeft te danken.

In de onderhavige zaak weegt de ACM (als matigingsfactor voor de boete) mee dat de onderneming in kwestie heeft erkend dat haar medewerkers ten onrechte WhatsApp-groepen hebben verlaten en chats hebben gewist. Het bedrijf heeft bovendien volledig meegewerkt aan het onderzoek naar het verwijderde materiaal, op een manier die verder gaat dan waartoe zij wettelijk verplicht was. Hoewel deze omstandigheden de ACM ertoe hebben bewogen de boete met 20% te verlagen, blijft de veroordeling van het bedrijf op zich staan. Daarmee onderstreept deze zaak wederom de mogelijk omvangrijke consequenties van een dawn raid.

Handhavingsbevoegdheden van de ACM

De ACM kan als toezichthouder in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) verstrekkende bevoegdheden uitoefenen voor zover dat redelijkerwijs nodig is voor de vervulling van haar toezichtstaken. Een kerntaak van de ACM is de handhaving van het kartelverbod (artikel 6 Mededingingswet). In haar onderzoek is de ACM onder meer bevoegd bedrijfspanden te betreden (artikel 5:15 Awb), en inzage te vorderen of kopieën te maken van documenten (artikel 5:17 Awb). Bovendien zijn medewerkers van de onderzochte onderneming verplicht daarbij medewerking te verlenen aan de ACM (artikel 5:20 Awb), al is deze medewerkingsplicht zeker niet ongeclausuleerd (ken uw plichten, maar zeker ook uw rechten!). De EC heeft op grond van Verordening (EG) nr. 1/2003 vergelijkbare bevoegdheden ter handhaving van artikel 101 en 102 van het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie (“VWEU).

Voorbereiding en bijstand

Een inval (‘bedrijfsbezoek’) door de ACM of de EC is een ingrijpende maatregel, en heeft in potentie verstrekkende gevolgen. Bovendien is het voor de onderneming en haar medewerkers een uiterst stressvolle aangelegenheid. Een goede voorbereiding en effectieve bijstand ter plaatse kan een wereld van verschil maken.

Het gespecialiseerde Dawn Raid Team van AKD kan uw onderneming daarin van dienst zijn. De leden van het team zijn werkzaam op verschillende vestigingen in Nederland, België en Luxemburg. Daarom kunnen onze specialisten direct ter plaatse zijn om te assisteren bij een onaangekondigd bedrijfsbezoek. Daarbij instrueren zij uw medewerkers, monitoren zij de onderzoekshandelingen van de mededingingsautoriteit, en zorgen zij dat uw onderneming niet méér informatie/documenten afstaat dan waartoe zij strikt is gehouden. Zoals gezegd zijn de onderzoeksbevoegdheden van een mededingingsautoriteit aan voorwaarden en begrenzingen gebonden. Leden van het AKD Dawn Raid Team geven ook regelmatig trainingen aan bedrijven ter voorbereiding op een mogelijke ACM- of EC-inval.

Neemt u voor meer informatie contact op met Joost Houdijk of Tom Binder

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft een boete van € 1,84 miljoen opgelegd wegens het belemmeren van een onderzoek naar concurrentievervalsende afspraken. De aanleiding? Medewerkers van de beboete onderneming hebben WhatsApp-groepen verlaten en chats gewist tijdens een inval van de ACM, zo blijkt uit dit ACM-nieuwsbericht.

Verlaten van WhatsApp-groep en wissen van chats

In de onderhavige zaak deed de ACM, in verband met een vermeende schending van het kartelverbod, een onaangekondigde inval bij een onderneming. Waar de ACM nog ietwat rooskleurig spreekt van een “bedrijfsbezoek”, wordt een dergelijke inval in vaktermen aangemerkt als een “dawn raid”. Bij aanvang van een dawn raid, geeft de ACM aan dat medewerkers verplicht zijn tot medewerking en dat zij geen bewijsmateriaal mogen vernietigen, achterhouden of op andere manier wegmaken. In dit geval hebben medewerkers van de onderneming tijdens de inval WhatsApp groepen verlaten en chats gewist.

Naar eigen zeggen “neemt de ACM deze zaak hoog op”, omdat de WhatsApp-chats relevant bewijs kunnen bevatten voor het onderzoek. Dat ogenschijnlijk onschuldige media een platform kunnen bieden voor concurrentieverstorende afspraken, bleek nog maar eens toen de Europese Commissie (“EC”) eerder dit jaar een boete van meer dan € 811 miljoen oplegde aan Barclays, The Royal Bank of Scotland, Citigroup en JPMorgan. In de desbetreffende zaak hadden valutahandelaren concurrentiegevoelige informatie uitgewisseld en handelsstrategieën op elkaar afgestemd in een online chatroom genaamd de “Three Way Banana Split”, waar het beboete kartel ludiekerwijze haar naam aan heeft te danken.

In de onderhavige zaak weegt de ACM (als matigingsfactor voor de boete) mee dat de onderneming in kwestie heeft erkend dat haar medewerkers ten onrechte WhatsApp-groepen hebben verlaten en chats hebben gewist. Het bedrijf heeft bovendien volledig meegewerkt aan het onderzoek naar het verwijderde materiaal, op een manier die verder gaat dan waartoe zij wettelijk verplicht was. Hoewel deze omstandigheden de ACM ertoe hebben bewogen de boete met 20% te verlagen, blijft de veroordeling van het bedrijf op zich staan. Daarmee onderstreept deze zaak wederom de mogelijk omvangrijke consequenties van een dawn raid.

Handhavingsbevoegdheden van de ACM

De ACM kan als toezichthouder in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) verstrekkende bevoegdheden uitoefenen voor zover dat redelijkerwijs nodig is voor de vervulling van haar toezichtstaken. Een kerntaak van de ACM is de handhaving van het kartelverbod (artikel 6 Mededingingswet). In haar onderzoek is de ACM onder meer bevoegd bedrijfspanden te betreden (artikel 5:15 Awb), en inzage te vorderen of kopieën te maken van documenten (artikel 5:17 Awb). Bovendien zijn medewerkers van de onderzochte onderneming verplicht daarbij medewerking te verlenen aan de ACM (artikel 5:20 Awb), al is deze medewerkingsplicht zeker niet ongeclausuleerd (ken uw plichten, maar zeker ook uw rechten!). De EC heeft op grond van Verordening (EG) nr. 1/2003 vergelijkbare bevoegdheden ter handhaving van artikel 101 en 102 van het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie (“VWEU).

Voorbereiding en bijstand

Een inval (‘bedrijfsbezoek’) door de ACM of de EC is een ingrijpende maatregel, en heeft in potentie verstrekkende gevolgen. Bovendien is het voor de onderneming en haar medewerkers een uiterst stressvolle aangelegenheid. Een goede voorbereiding en effectieve bijstand ter plaatse kan een wereld van verschil maken.

Het gespecialiseerde Dawn Raid Team van AKD kan uw onderneming daarin van dienst zijn. De leden van het team zijn werkzaam op verschillende vestigingen in Nederland, België en Luxemburg. Daarom kunnen onze specialisten direct ter plaatse zijn om te assisteren bij een onaangekondigd bedrijfsbezoek. Daarbij instrueren zij uw medewerkers, monitoren zij de onderzoekshandelingen van de mededingingsautoriteit, en zorgen zij dat uw onderneming niet méér informatie/documenten afstaat dan waartoe zij strikt is gehouden. Zoals gezegd zijn de onderzoeksbevoegdheden van een mededingingsautoriteit aan voorwaarden en begrenzingen gebonden. Leden van het AKD Dawn Raid Team geven ook regelmatig trainingen aan bedrijven ter voorbereiding op een mogelijke ACM- of EC-inval.

Neemt u voor meer informatie contact op met Joost Houdijk of Tom Binder