Op de bouwplaats is het nog niet veilig genoeg

 20 maart 2017 | Publicatie

De borrel op vrijdagmiddag bestaat al lang niet meer. Alcohol is een no-go op de bouwplaats, aldus Koene Talsma, die jarenlang bestuurslid was bij Dura Vermeer, met een omzet van € 1 mrd een van de grotere bouwbedrijven in Nederland. 'Ruim tien jaar geleden hebben we dat al uit kunnen bannen. Dat is veiligheidswinst die al is bereikt'. Vanzelf ging het niet. Bij veiligheidsinspecties opende Talsma nog lange tijd de koelkast in de keet om er zeker van te zijn dat er geen bier lag.

Het is een voorbeeld hoe een gedragsverandering mogelijk is als er maar voldoende motivatie en bedrijfsbreed aandacht voor is. Het is de manier waarop de Nederlandse bouwsector de bedrijfstak veiliger wil maken. Drie jaar geleden werd al een governance code gelanceerd om bewustzijn, houding, gedrag, cultuur en instrumentarium te verbeteren. Vrijdag is er de eerste 'Nationale Veiligheidsdag' om in de hele sector aandacht te vragen voor het thema.

Toename ongevallen
Dat is geen overbodige luxe. Vorig jaar meldde de Inspectie SZW nog een toename van het aantal ernstige ongevallen met 14%. In het eerste halfjaar van 2016 steeg het aantal dodelijke ongevallen zelfs met 56% tot 42. 'Bij meer dan de helft van de ongevallen is de oorzaak het vallen van hoogte of gelijke hoogte, bijna een kwart wordt getroffen door voorwerpen, producten of andere onderdelen en 15% krijgt een ernstig ongeval door contact met machines, gereedschap en voertuigen op de bouw', aldus de Inspectie vorig jaar.

Afzonderlijk nemen bouwbedrijven al maatregelen. Zo heeft Heijmans vanaf 2013 het programma GO! (Geen Ongevallen) en is bij BAM het voorkomen van ongevallen een van de prestatiecriteria in de strategie voor 2020. In een sterk gefragmenteerde sector waarin aannemers weer onderaannemers inzetten die vervolgens een zzp'er of een specialist inhuren, helpt zo'n bewuste dag om de aandacht verder te vergroten, zo is het idee.

Fragmentatie
'Door de fragmentatie in de branche ben je altijd afhankelijk van de ander', aldus Jelle Otten, partner bij advocatenkantoor AKD. Otten is als advocaat Bouw en Vastgoed de drijvende kracht geweest achter de governance code. 'De afgelopen jaren zijn de grote bouwbedrijven al met de code gaan werken en zijn ervaringen en methodes uitgewisseld. Nu willen we ook bij onderaannemers het bewustzijn over veiligheid vergroten.'

De Inspectie stipte vorig jaar de schaalvergroting en de fragmentatie op de bouwplaats aan als een oorzaak van de grotere kans op ongevallen. Otten is er van overtuigd dat de werkprocessen positief worden beïnvloed als de veiligheid centraal staat. 'Het dwingt tot kwalitatief goed werken. Het disciplineert en het stimuleert samenwerken omdat je ook let op de veiligheidssituatie van anderen op de bouwplaats.' Economisch voordeel is er ook. 'De top tien van faalkosten wordt veroorzaakt door houding, gedrag, communicatieverwarringen, slordig samenwerken.'

Kleinere stappen
Het uitvoeren van de code gaat heel concreet en in kleinere stappen. Otten: 'De meeste codes sterven een stille dood omdat ze een revolutie willen, wij beogen een evolutie. Een voorbeeld van een maatregel die de aangesloten grote bouwbedrijven nemen, is de invoering van een uniforme poortinstructie, een film met voorschriften en regels die gelden op elke bouwplaats.

'Een andere werkgroep heeft nieuwe aanrijbeveiligingssystemen ontwikkeld zodat het bijna onmogelijk is om iemand te raken bij het achteruit rijden', aldus Talsma, die sinds zijn terugtreden bij Dura Vermeer in 2016 voorzitter van de Kerngroep Governance Code Veiligheid in de Bouw is. 'Er wordt nu gebruikgemaakt van camera's en sensoren, naast het piepgeluid waar niemand naar luistert.'™

Openliggende stroomkabel
Een ander voorbeeld is de app die Heijmans in het GO!-programma heeft ontwikkeld. Hierin staan niet alleen veiligheidsinstructies, maar kan ook direct een foto en een melding verzonden worden als iemand een onveilige situatie op de bouwplaats aantreft. Denk aan een openliggende stroomkabel bij een montagefout. Nu kan zo'n levensbedreigende situatie direct worden opgepakt, terwijl dat eerder over veel meer schijven moest. Heijmans stelt de app aan alle partijen in de bouw beschikbaar. Eerder konden partijen die samenwerken met Heijmans de app al gebruiken.

Het hele artikel is hier op FD.nl te lezen.

De borrel op vrijdagmiddag bestaat al lang niet meer. Alcohol is een no-go op de bouwplaats, aldus Koene Talsma, die jarenlang bestuurslid was bij Dura Vermeer, met een omzet van € 1 mrd een van de grotere bouwbedrijven in Nederland. 'Ruim tien jaar geleden hebben we dat al uit kunnen bannen. Dat is veiligheidswinst die al is bereikt'. Vanzelf ging het niet. Bij veiligheidsinspecties opende Talsma nog lange tijd de koelkast in de keet om er zeker van te zijn dat er geen bier lag.

Het is een voorbeeld hoe een gedragsverandering mogelijk is als er maar voldoende motivatie en bedrijfsbreed aandacht voor is. Het is de manier waarop de Nederlandse bouwsector de bedrijfstak veiliger wil maken. Drie jaar geleden werd al een governance code gelanceerd om bewustzijn, houding, gedrag, cultuur en instrumentarium te verbeteren. Vrijdag is er de eerste 'Nationale Veiligheidsdag' om in de hele sector aandacht te vragen voor het thema.

Toename ongevallen
Dat is geen overbodige luxe. Vorig jaar meldde de Inspectie SZW nog een toename van het aantal ernstige ongevallen met 14%. In het eerste halfjaar van 2016 steeg het aantal dodelijke ongevallen zelfs met 56% tot 42. 'Bij meer dan de helft van de ongevallen is de oorzaak het vallen van hoogte of gelijke hoogte, bijna een kwart wordt getroffen door voorwerpen, producten of andere onderdelen en 15% krijgt een ernstig ongeval door contact met machines, gereedschap en voertuigen op de bouw', aldus de Inspectie vorig jaar.

Afzonderlijk nemen bouwbedrijven al maatregelen. Zo heeft Heijmans vanaf 2013 het programma GO! (Geen Ongevallen) en is bij BAM het voorkomen van ongevallen een van de prestatiecriteria in de strategie voor 2020. In een sterk gefragmenteerde sector waarin aannemers weer onderaannemers inzetten die vervolgens een zzp'er of een specialist inhuren, helpt zo'n bewuste dag om de aandacht verder te vergroten, zo is het idee.

Fragmentatie
'Door de fragmentatie in de branche ben je altijd afhankelijk van de ander', aldus Jelle Otten, partner bij advocatenkantoor AKD. Otten is als advocaat Bouw en Vastgoed de drijvende kracht geweest achter de governance code. 'De afgelopen jaren zijn de grote bouwbedrijven al met de code gaan werken en zijn ervaringen en methodes uitgewisseld. Nu willen we ook bij onderaannemers het bewustzijn over veiligheid vergroten.'

De Inspectie stipte vorig jaar de schaalvergroting en de fragmentatie op de bouwplaats aan als een oorzaak van de grotere kans op ongevallen. Otten is er van overtuigd dat de werkprocessen positief worden beïnvloed als de veiligheid centraal staat. 'Het dwingt tot kwalitatief goed werken. Het disciplineert en het stimuleert samenwerken omdat je ook let op de veiligheidssituatie van anderen op de bouwplaats.' Economisch voordeel is er ook. 'De top tien van faalkosten wordt veroorzaakt door houding, gedrag, communicatieverwarringen, slordig samenwerken.'

Kleinere stappen
Het uitvoeren van de code gaat heel concreet en in kleinere stappen. Otten: 'De meeste codes sterven een stille dood omdat ze een revolutie willen, wij beogen een evolutie. Een voorbeeld van een maatregel die de aangesloten grote bouwbedrijven nemen, is de invoering van een uniforme poortinstructie, een film met voorschriften en regels die gelden op elke bouwplaats.

'Een andere werkgroep heeft nieuwe aanrijbeveiligingssystemen ontwikkeld zodat het bijna onmogelijk is om iemand te raken bij het achteruit rijden', aldus Talsma, die sinds zijn terugtreden bij Dura Vermeer in 2016 voorzitter van de Kerngroep Governance Code Veiligheid in de Bouw is. 'Er wordt nu gebruikgemaakt van camera's en sensoren, naast het piepgeluid waar niemand naar luistert.'™

Openliggende stroomkabel
Een ander voorbeeld is de app die Heijmans in het GO!-programma heeft ontwikkeld. Hierin staan niet alleen veiligheidsinstructies, maar kan ook direct een foto en een melding verzonden worden als iemand een onveilige situatie op de bouwplaats aantreft. Denk aan een openliggende stroomkabel bij een montagefout. Nu kan zo'n levensbedreigende situatie direct worden opgepakt, terwijl dat eerder over veel meer schijven moest. Heijmans stelt de app aan alle partijen in de bouw beschikbaar. Eerder konden partijen die samenwerken met Heijmans de app al gebruiken.

Het hele artikel is hier op FD.nl te lezen.