Richtsnoeren EC over aanbestedingen en het Coronavirus: van hetzelfde laken een pak

 6 april 2020 | Blog

De Europese Commissie heeft de afgelopen weken haar handen vol gehad aan het optuigen van een Tijdelijk Kader voor steunmaatregelen als gevolg van het Coronavirus. Nu is het de beurt aan het Europese aanbestedingsrecht. Op 1 april jl. heeft de Europese Commissie namelijk medegedeeld dat zij richtsnoeren heeft vastgesteld voor de toepassing van de aanbestedingsregels in de huidige ‘Coronacrisis’. Niet verrassend want ook tijdens de vluchtelingen crisis heeft de Europese Commissie een vergelijkbaar initiatief genomen door publicatie van een Mededeling.

De Mededeling van de Europese Commissie bevat geen nieuw ‘wettelijk kader’ om aanbestedende diensten handvatten te geven hoe om te gaan met de gevolgen van het Coronavirus. Sterker nog, de Europese Commissie verwijst naar haar mededeling voor aanbestedingen tijdens de vluchtelingencrisis.

Maar ook nu laat de Europese Commissie weer zien dat de huidige aanbestedingsregelgeving – de Europese richtlijnen en de (gewijzigde) Aanbestedingswet 2012 – al voorziet in mogelijkheden voor aanbestedende diensten om snel een overeenkomst te kunnen sluiten als dat noodzakelijk is.

Hieronder treft u een korte samenvatting van de Mededeling van de Europese Commissie en ga ik in op enkele praktische aspecten voor aanbestedende diensten voor wie de richtsnoeren géén uitkomst bieden.

Voor wie zijn de richtsnoeren met name van belang?

De richtsnoeren zijn met name van belang voor aanbestedende diensten die zich gesteld zien voor de taak om goederen en diensten in te kopen die rechtstreeks verband houden met het Coronavirus. Denk daarbij aan mondkapjes, beademingsapparatuur en beschermingshandschoenen, maar ook aan IT-infrastructuur voor ziekenhuizen. Daarnaast kan worden gedacht aan het opzetten van noodhospitalen, omdat de huidige ziekenhuizen onvoldoende (geschikte) ruimte hebben om alle patiënten te kunnen behandelen.

De richtsnoeren zijn dus niet relevant voor aanbestedende diensten die zich als gevolg van het Coronavirus geconfronteerd zien met vragen over aanbestedingen die géén verband houden met het Coronavirus. Daarbij kan gedacht worden aan de geplande aanbestedingsprocedure voor de inkoop van software voor personeelsadministratie, jeugdhulp, Wmo-hulpmiddelen of een gepland bouwproject.

‘Stappenplan’ & innovatie

De richtsnoeren bevatten een zeker ‘stappenplan’:

Stappenplan

De Europese Commissie benadrukt nog eens dat slechts in uitzonderlijke gevallen een beroep mag worden gedaan op de onderhandelingsprocedure zonder aankondiging. Niettemin werkt de Europese Commissie uit dat er zeker argumenten zijn om in het licht van de gevolgen van het Coronavirus de onderhandelingsprocedure zonder aankondiging te kunnen toepassen.

Tot slot benadrukt de Europese Commissie dat dit ook een goed moment is om te bezien of in samenwerking met de markt kan worden nagedacht over innovatieve oplossingen voor bijvoorbeeld de tekorten van mondbeschermingsmaskers. Daarbij kan onder meer worden gekeken naar de richtsnoeren van de Europese Commissie op het gebied van innovatiegericht aanbesteden.

Geen inkoop gerelateerd aan het Coronavirus?

Wat nu als de richtsnoeren geen uitkomst bieden, omdat u zich op dit moment niet geconfronteerd ziet met het inkopen (of aanbieden) van goederen of diensten die direct samenhangen met de gevolgen van het Coronavirus. De huidige situatie heeft ook gevolgen voor aanbestedingsprocedures die niet direct verband houden met het coronavirus.

In dat geval spelen vragen als:

  • moet een geplande aanbestedingsprocedure worden uitgesteld of afgebroken en kan de huidige overeenkomst nog wel worden verlengd (wezenlijke wijziging)?
  • moet de inschrijfdatum worden uitgesteld en moet er een langere Alcateltermijn in acht worden genomen wegens sluiting van de rechtbanken en zo ja, hoe lang moet dit uitstel duren?

Bij uitstel van geplande aanbestedingsprocedures moet worden gekeken of de huidige overeenkomst nog kan worden verlengd zonder dat sprake is van een wezenlijke wijziging. Bij uitstel van deadlines in lopende aanbestedingsprocedures moet rekening worden gehouden met de gevolgen van het Coronavirus voor die specifieke markt en de keten van toeleveranciers. Sommige markten en productketens worden immers harder geraakt dan andere. Met die verschillen moet rekening worden gehouden. Wij bezien graag met u wat in uw geval een gepaste aanpak is.

Heeft u vragen naar aanleiding van dit blog, aarzel dan niet om contact met mij op te nemen. Ik ben bereikbaar via e-mail (ngroot@akd.eu) en telefonisch op het nummer +32 477 88 16 86.

De Europese Commissie heeft de afgelopen weken haar handen vol gehad aan het optuigen van een Tijdelijk Kader voor steunmaatregelen als gevolg van het Coronavirus. Nu is het de beurt aan het Europese aanbestedingsrecht. Op 1 april jl. heeft de Europese Commissie namelijk medegedeeld dat zij richtsnoeren heeft vastgesteld voor de toepassing van de aanbestedingsregels in de huidige ‘Coronacrisis’. Niet verrassend want ook tijdens de vluchtelingen crisis heeft de Europese Commissie een vergelijkbaar initiatief genomen door publicatie van een Mededeling.

De Mededeling van de Europese Commissie bevat geen nieuw ‘wettelijk kader’ om aanbestedende diensten handvatten te geven hoe om te gaan met de gevolgen van het Coronavirus. Sterker nog, de Europese Commissie verwijst naar haar mededeling voor aanbestedingen tijdens de vluchtelingencrisis.

Maar ook nu laat de Europese Commissie weer zien dat de huidige aanbestedingsregelgeving – de Europese richtlijnen en de (gewijzigde) Aanbestedingswet 2012 – al voorziet in mogelijkheden voor aanbestedende diensten om snel een overeenkomst te kunnen sluiten als dat noodzakelijk is.

Hieronder treft u een korte samenvatting van de Mededeling van de Europese Commissie en ga ik in op enkele praktische aspecten voor aanbestedende diensten voor wie de richtsnoeren géén uitkomst bieden.

Voor wie zijn de richtsnoeren met name van belang?

De richtsnoeren zijn met name van belang voor aanbestedende diensten die zich gesteld zien voor de taak om goederen en diensten in te kopen die rechtstreeks verband houden met het Coronavirus. Denk daarbij aan mondkapjes, beademingsapparatuur en beschermingshandschoenen, maar ook aan IT-infrastructuur voor ziekenhuizen. Daarnaast kan worden gedacht aan het opzetten van noodhospitalen, omdat de huidige ziekenhuizen onvoldoende (geschikte) ruimte hebben om alle patiënten te kunnen behandelen.

De richtsnoeren zijn dus niet relevant voor aanbestedende diensten die zich als gevolg van het Coronavirus geconfronteerd zien met vragen over aanbestedingen die géén verband houden met het Coronavirus. Daarbij kan gedacht worden aan de geplande aanbestedingsprocedure voor de inkoop van software voor personeelsadministratie, jeugdhulp, Wmo-hulpmiddelen of een gepland bouwproject.

‘Stappenplan’ & innovatie

De richtsnoeren bevatten een zeker ‘stappenplan’:

Stappenplan

De Europese Commissie benadrukt nog eens dat slechts in uitzonderlijke gevallen een beroep mag worden gedaan op de onderhandelingsprocedure zonder aankondiging. Niettemin werkt de Europese Commissie uit dat er zeker argumenten zijn om in het licht van de gevolgen van het Coronavirus de onderhandelingsprocedure zonder aankondiging te kunnen toepassen.

Tot slot benadrukt de Europese Commissie dat dit ook een goed moment is om te bezien of in samenwerking met de markt kan worden nagedacht over innovatieve oplossingen voor bijvoorbeeld de tekorten van mondbeschermingsmaskers. Daarbij kan onder meer worden gekeken naar de richtsnoeren van de Europese Commissie op het gebied van innovatiegericht aanbesteden.

Geen inkoop gerelateerd aan het Coronavirus?

Wat nu als de richtsnoeren geen uitkomst bieden, omdat u zich op dit moment niet geconfronteerd ziet met het inkopen (of aanbieden) van goederen of diensten die direct samenhangen met de gevolgen van het Coronavirus. De huidige situatie heeft ook gevolgen voor aanbestedingsprocedures die niet direct verband houden met het coronavirus.

In dat geval spelen vragen als:

  • moet een geplande aanbestedingsprocedure worden uitgesteld of afgebroken en kan de huidige overeenkomst nog wel worden verlengd (wezenlijke wijziging)?
  • moet de inschrijfdatum worden uitgesteld en moet er een langere Alcateltermijn in acht worden genomen wegens sluiting van de rechtbanken en zo ja, hoe lang moet dit uitstel duren?

Bij uitstel van geplande aanbestedingsprocedures moet worden gekeken of de huidige overeenkomst nog kan worden verlengd zonder dat sprake is van een wezenlijke wijziging. Bij uitstel van deadlines in lopende aanbestedingsprocedures moet rekening worden gehouden met de gevolgen van het Coronavirus voor die specifieke markt en de keten van toeleveranciers. Sommige markten en productketens worden immers harder geraakt dan andere. Met die verschillen moet rekening worden gehouden. Wij bezien graag met u wat in uw geval een gepaste aanpak is.

Heeft u vragen naar aanleiding van dit blog, aarzel dan niet om contact met mij op te nemen. Ik ben bereikbaar via e-mail (ngroot@akd.eu) en telefonisch op het nummer +32 477 88 16 86.