Schadeplichtig bij nalaten KLIC-melding bij handmatig graven

24 april 2019 | Blog

Bij handmatig uitgevoerde graafwerkzaamheden moet er onder omstandigheden onderzoek worden gedaan naar de ligging van kabels en leidingen (onder meer door het doen van een KLIC-melding), op straffe van aansprakelijkheid van aan die kabels en leidingen veroorzaakte graafschade. Dat oordeelt de kantonrechter van de rechtbank Midden-Nederland in een vonnis van 6 maart 2019, ECLI:NL:RBMNE:2019:957.

Dit betekent voor de praktijk dat het van belang is dat een handmatig gravend grondroerder op voorhand een impactanalyse maakt van zijn handeling; is deze potentieel gevaarlijk of niet? Lees in dit blog meer over de juridische en praktische betekenis van het vonnis van de rechtbank Midden-Nederland. 

De casus
Deze zaak draait om handmatige (niet-machinale) graafwerkzaamheden voor het plaatsen van een grondpot voor een tijdelijk verkeersbord. Bij die graafwerkzaamheden is een telefoonkabel van KPN B.V. beschadigd geraakt. Als gevolg van deze beschadiging heeft zich op 9 januari 2015 een telefoonstoring voorgedaan. KPN vordert in deze procedure dat de aannemer die het tijdelijk verkeersbord heeft geplaatst (grondroerder) wordt veroordeeld tot betaling van de schade die KPN heeft geleden als gevolg van de beschadigde telefoonkabel.

Vonnis kantonrechter
De kantonrechter overweegt dat  het aanbrengen van de grondpotten die tot 45 cm diepte werden aangebracht kennelijk met zodanige kracht gepaard gaat dat het mogelijk is om daarmee kabels te beschadigen, zelfs zonder dat men dat doorheeft. Onder die omstandigheden moet de grondroerder passende maatregelen nemen om te voorkomen dat er kabels beschadigd raken. Doet de grondroerder dat niet, dan handelt hij in strijd met 'hetgeen krachtens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt' en daarmee onrechtmatig.

Voor de invulling van de maatregelen die de grondroerder had moeten nemen, kan volgens de kantonrechter worden aangesloten bij de Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netten (WION; thans opgevolgd door de WIBON). Dit brengt onder meer met zich mee dat de grondroerder een KLIC-melding moet doen. De grondroerder in het hier besproken vonnis had geen KLIC-melding gedaan, en ook anderszins geen maatregelen genomen om schade aan kabels te voorkomen (althans dit blijkt niet uit het vonnis). De kantonrechter oordeelt dat de grondroerder hiermee onrechtmatig heeft gehandeld tegenover KPN en aansprakelijk is voor de door KPN geleden schade, als gevolg van de beschadiging van haar telefoonkabel.

Analyse
Tot op heden werd er op grond van de definitie 'graafwerkzaamheden' uit de WION (WIBON) vanuit gegaan dat de bepalingen uit de WION (WIBON) niet van betekenis waren voor de handmatig gravende grondroerder (niet rechtstreeks, en ook niet via reflexwerking). Daarmee zou de grondroerder ook niet gehouden zijn tot het doen van een KLIC-melding. In het hier besproken vonnis oordeelt de kantonrechter echter dat de bepalingen uit de WION en de Richtlijn Zorgvuldig Graafproces de onrechtmatigheidsgrond 'doen of nalaten in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt', inkleuren (artikel 6:162 lid 2 Burgerlijk Wetboek). Langs die weg bepalen zij onder omstandigheden toch zij het via reflexwerking de van een handmatig grondroerder te verlangen gedragingen. Ook de handmatig grondroerder zal onder omstandigheden een KLIC-melding moeten doen.

Dit roept de vraag op waar het omslagpunt ligt tussen het uitgangspunt van de WION (WIBON) dat de verplichtingen uit die wet niet van toepassing zijn ingeval van handmatig uitgevoerde graafwerkzaamheden, en het moment waarop de van een grondroerder rustende zorgvuldigheidsverplichtingen vergen dat de grondroerder die verplichtingen toch naleeft, op straffe van aansprakelijkheid voor de ontstane schade uit hoofde van de onrechtmatige daad. De kantonrechter geeft dit niet aan. Wel lijkt de kantonrechter belang te hechten aan de omstandigheid dat de in casus uitgevoerde graafwerkzaamheden met zoveel kracht gepaard gingen, dat het mogelijk was om daarmee kabels te beschadigen, zelf zonder dat de grondroerder dat door heeft. Mogelijk dat de kantonrechter daar een omslagpunt ziet. Waar het omslagpunt echter precies ligt, zal moeten blijken uit de toekomstige jurisprudentie.

Les voor de praktijk
Ook ingeval van kabelschade als gevolg van handmatig (niet-machinaal) uitgevoerde graafwerkzaamheden kan het zo zijn dat de grondroerder aansprakelijk is voor de schade van de beheerder van de kabel omdat er geen KLIC-melding is gedaan. In dat geval kan de beheerder zijn schade op de grondroerder verhalen. Het lijkt van belang te zijn dat men op voorhand een impactanalyse maakt van diens handeling; is deze potentieel gevaarlijk of niet. 

Meld u aan voor onze nieuwsbrieven