Vandaag, 24 maart 2020, is de ministeriële regeling ‘spoedaanpak stikstof bouw en infrastructuur’ in werking getreden waarmee het nieuwe stikstofregistratiesysteem van start is gegaan. Met dit systeem wordt beoogd de toestemmingverlening voor woningbouwprojecten en zeven grote infrastructurele projecten die stikstofdepositie veroorzaken op overbelaste natuur weer op gang te brengen en tegelijkertijd de stikstofbelasting op natuur te verminderen. Daarnaast introduceert de regeling AERIUS Calculator versie 2019A als verplicht rekeninstrument bij vergunningaanvragen voor de berekening van de door projecten veroorzaakte stikstofdepositie op daarvoor gevoelige habitats van Natura 2000-gebieden.
Stikstofregistratiesysteem
Het stikstofregistratiesysteem zoals dat vanaf vandaag in werking is komt er in de kern op neer dat maatregelen worden genomen om de stikstofdepositie te verminderen en dat een deel van de reductie (maximaal 70%) beschikbaar wordt gesteld voor woningbouwprojecten en een zevental MIRT-projecten. Onder woningbouwprojecten vallen ook de noodzakelijke en direct met het project samenhangende nutsvoorzieningen, waterhuishoudkundige maatregelen en infrastructuur en noodzakelijke voorzieningen ten behoeve van een goed woon- en leefklimaat. De positieve effecten van maatregelen worden in de vorm van een reductie van de stikstofdepositie geregistreerd voor elke locatie (per zeshoek – hexagoon – met een oppervlakte van een hectare) van voor stikstof gevoelige habitats (typen natuurlijke habitats en leefgebieden van soorten) in Natura 2000-gebieden waar de positieve effecten zich voordoen. Het systeem lijkt in zoverre op het PAS, maar met een beperkter toepassingsbereik.
Depositieruimte kan worden toegedeeld in een Natura 2000-vergunning, maar ook in een omgevingsvergunning waarin ook toestemming wordt gegeven voor een Natura 2000-activiteit en in een tracébesluit voor een infrastructureel project waarop de regeling van toepassing is. Het systeem geldt niet voor bestemmingsplannen en kan ook niet worden ingezet voor de bouw van woningen die worden aangesloten op een distributienet voor aardgas.
‘Wie het eerst komt, het eerst maalt’
Depositieruimte wordt alleen toegedeeld voor zover zij eerder is gereserveerd. Voor woningbouwprojecten is van belang dat in dit verband een ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’-aanpak wordt gehanteerd. Gedeputeerde Staten beslissen over de reservering van depositieruimte voor woningbouwprojecten in de volgorde waarin de aanvragen voor een Natura 2000-vergunning of aangehaakte omgevingsvergunning zijn ontvangen. Voor de komende zes weken geldt een afwijkende regeling:
- De komende twee weken wordt alleen depositieruimte gereserveerd voor woningbouwprojecten in gemeenten waarvoor zogeheten woondeals zijn gesloten: afspraken tussen de Minister van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties en regio’s waar de druk op de woningmarkt groot is (de Metropoolregio’s Amsterdam, Utrecht en Rotterdam-Den Haag, de regio’s Eindhoven en Arnhem/Nijmegen en de gemeente Groningen).
- In de vier daaropvolgende weken kan tevens depositieruimte worden gereserveerd voor projecten in andere gemeenten die betrekken hebben op de bouw van tenminste 100 woningen.
- Na deze zes weken komen alle woningbouwprojecten voor de reservering van depositieruimte in aanmerking.
Aanvragen kunnen echter nu al wel worden ingediend, ook voor projecten waarvoor pas later depositieruimte kan worden gereserveerd.
Aanvraag
Bij de aanvraag om een Natura 2000-vergunning of aangehaakte natuurvergunning moet een passende beoordeling worden gevoegd. In de Kamerbrief van gisteren over het stikstofregistratiesysteem staat dat bij het stikstofregistratiesysteem onderbouwende rapporten horen en dat initiatiefnemers voor de passende beoordeling van hun project gebruik kunnen maken van het systeem en de onderbouwende rapporten. Deze rapporten zijn, voor zover ons bekend, nog niet gepubliceerd, zodat nog niet goed kan worden beoordeeld in hoeverre het systeem juridisch houdbaar is. Een en ander laat onverlet dat de aanvragen kunnen worden ingediend en dat de volgorde van binnenkomst bepalend is voor de reservering van ruimte.
Uitbreiding van het systeem
Het stikstofregistratiesysteem is op dit moment (nog slechts) gevuld met depositieruimte die wordt gecreëerd door de snelheidsverlaging op Rijkswegen. Het systeem kan worden aangevuld met ruimte uit andere maatregelen wanneer de ecologische onderbouwing daarvoor gereed is. Aan de onderbouwing voor opname van depositieruimte ten gevolge van veevoermaatregelen en warme sanering van de varkenshouderij wordt momenteel gewerkt. Mogelijk volgen daarna nog andere maatregelen.
Vrijwillig
Het is overigens niet verplicht om van het stikstofregistratiesysteem gebruik te maken. Vergunningverlening voor activiteiten die leiden tot een toename van stikstofdepositie op overbelaste stikstofgevoelige Natura 2000 kan ook plaatsvinden buiten het systeem om op basis van interne of externe saldering, een ecologische onderbouwing of een ADC-toets.
Vandaag, 24 maart 2020, is de ministeriële regeling ‘spoedaanpak stikstof bouw en infrastructuur’ in werking getreden waarmee het nieuwe stikstofregistratiesysteem van start is gegaan. Met dit systeem wordt beoogd de toestemmingverlening voor woningbouwprojecten en zeven grote infrastructurele projecten die stikstofdepositie veroorzaken op overbelaste natuur weer op gang te brengen en tegelijkertijd de stikstofbelasting op natuur te verminderen. Daarnaast introduceert de regeling AERIUS Calculator versie 2019A als verplicht rekeninstrument bij vergunningaanvragen voor de berekening van de door projecten veroorzaakte stikstofdepositie op daarvoor gevoelige habitats van Natura 2000-gebieden.
Stikstofregistratiesysteem
Het stikstofregistratiesysteem zoals dat vanaf vandaag in werking is komt er in de kern op neer dat maatregelen worden genomen om de stikstofdepositie te verminderen en dat een deel van de reductie (maximaal 70%) beschikbaar wordt gesteld voor woningbouwprojecten en een zevental MIRT-projecten. Onder woningbouwprojecten vallen ook de noodzakelijke en direct met het project samenhangende nutsvoorzieningen, waterhuishoudkundige maatregelen en infrastructuur en noodzakelijke voorzieningen ten behoeve van een goed woon- en leefklimaat. De positieve effecten van maatregelen worden in de vorm van een reductie van de stikstofdepositie geregistreerd voor elke locatie (per zeshoek – hexagoon – met een oppervlakte van een hectare) van voor stikstof gevoelige habitats (typen natuurlijke habitats en leefgebieden van soorten) in Natura 2000-gebieden waar de positieve effecten zich voordoen. Het systeem lijkt in zoverre op het PAS, maar met een beperkter toepassingsbereik.
Depositieruimte kan worden toegedeeld in een Natura 2000-vergunning, maar ook in een omgevingsvergunning waarin ook toestemming wordt gegeven voor een Natura 2000-activiteit en in een tracébesluit voor een infrastructureel project waarop de regeling van toepassing is. Het systeem geldt niet voor bestemmingsplannen en kan ook niet worden ingezet voor de bouw van woningen die worden aangesloten op een distributienet voor aardgas.
‘Wie het eerst komt, het eerst maalt’
Depositieruimte wordt alleen toegedeeld voor zover zij eerder is gereserveerd. Voor woningbouwprojecten is van belang dat in dit verband een ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’-aanpak wordt gehanteerd. Gedeputeerde Staten beslissen over de reservering van depositieruimte voor woningbouwprojecten in de volgorde waarin de aanvragen voor een Natura 2000-vergunning of aangehaakte omgevingsvergunning zijn ontvangen. Voor de komende zes weken geldt een afwijkende regeling:
- De komende twee weken wordt alleen depositieruimte gereserveerd voor woningbouwprojecten in gemeenten waarvoor zogeheten woondeals zijn gesloten: afspraken tussen de Minister van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties en regio’s waar de druk op de woningmarkt groot is (de Metropoolregio’s Amsterdam, Utrecht en Rotterdam-Den Haag, de regio’s Eindhoven en Arnhem/Nijmegen en de gemeente Groningen).
- In de vier daaropvolgende weken kan tevens depositieruimte worden gereserveerd voor projecten in andere gemeenten die betrekken hebben op de bouw van tenminste 100 woningen.
- Na deze zes weken komen alle woningbouwprojecten voor de reservering van depositieruimte in aanmerking.
Aanvragen kunnen echter nu al wel worden ingediend, ook voor projecten waarvoor pas later depositieruimte kan worden gereserveerd.
Aanvraag
Bij de aanvraag om een Natura 2000-vergunning of aangehaakte natuurvergunning moet een passende beoordeling worden gevoegd. In de Kamerbrief van gisteren over het stikstofregistratiesysteem staat dat bij het stikstofregistratiesysteem onderbouwende rapporten horen en dat initiatiefnemers voor de passende beoordeling van hun project gebruik kunnen maken van het systeem en de onderbouwende rapporten. Deze rapporten zijn, voor zover ons bekend, nog niet gepubliceerd, zodat nog niet goed kan worden beoordeeld in hoeverre het systeem juridisch houdbaar is. Een en ander laat onverlet dat de aanvragen kunnen worden ingediend en dat de volgorde van binnenkomst bepalend is voor de reservering van ruimte.
Uitbreiding van het systeem
Het stikstofregistratiesysteem is op dit moment (nog slechts) gevuld met depositieruimte die wordt gecreëerd door de snelheidsverlaging op Rijkswegen. Het systeem kan worden aangevuld met ruimte uit andere maatregelen wanneer de ecologische onderbouwing daarvoor gereed is. Aan de onderbouwing voor opname van depositieruimte ten gevolge van veevoermaatregelen en warme sanering van de varkenshouderij wordt momenteel gewerkt. Mogelijk volgen daarna nog andere maatregelen.
Vrijwillig
Het is overigens niet verplicht om van het stikstofregistratiesysteem gebruik te maken. Vergunningverlening voor activiteiten die leiden tot een toename van stikstofdepositie op overbelaste stikstofgevoelige Natura 2000 kan ook plaatsvinden buiten het systeem om op basis van interne of externe saldering, een ecologische onderbouwing of een ADC-toets.