Zowel de patiënt, de zorgverzekeraar als de zorgverlener zijn verantwoordelijk om na te gaan of een behandeling wordt gedekt door de zorgverzekering.
Over de plicht voor zorgverleners om patiënten te informeren over de verzekeringsdekking zijn uiteenlopende uitspraken gedaan. De Geschillencommissie Zorgverzekeringen oordeelde dat zorgverleners patiënten moeten informeren over de financiële consequenties van behandelingen. De rechtbank Rotterdam acht het daarentegen niet de taak van een zorgverlener om de patiënt te informeren over de verzekeringsdekking, maar áls de zorgverlener zich er inmengt moet de patiënt gedegen voorgelicht worden.

In deze bijdrage wordt ingegaan op een recente uitspraak van de rechtbank Den Haag over deze informatieplicht, alsmede de reactie van de Nederlandse Zorgautoriteit daarop.

De casus
De rechtbank moet beoordelen of zorgverleners in de jaren 2014-2015 verzekerden met een 'budget-naturapolis' hadden moeten voorlichten over de verzekeringsdekking, zoals de zorgverzekeraar in kwestie stelt. De budget-naturapolis bestaat sinds 2014 en is een variant op de reguliere naturapolis. Het verschil is dat er bij de budgetvariant fors minder gecontracteerde zorgaanbieders zijn waar de verzekerde voor planbare zorg heen kan. Centraal staat de situatie waarin een zorgverlener door een zorgverzekeraar wél gecontracteerd is voor de reguliere naturapolis maar niet voor de budget-naturapolis.

Het oordeel van de rechtbank
De zorgverzekeraar beriep zich allereerst op de informatieplicht voortkomend uit het contract dat zij gesloten had met de zorgverleners voor reguliere naturaverzekerden. Het beroep slaagt niet, omdat de zorgverzekeraar voor de budget-naturapolis juist géén overeenkomst gesloten had met de zorgverleners.

De rechtbank stelt daarnaast vast dat uit de Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst geen informatieplicht volgt ten aanzien van de verzekeringsdekking. De informatieplicht voor de zorgverlener uit deze wet ziet op de gezondheid en behandeling van de patiënt. Ook uit het toestemmingsvereiste en de eis van goed hulpverlenerschap kan een dergelijke informatieplicht niet afgeleid worden.

De Wet marktordening gezondheidszorg bevat de bepaling dat zorgverleners hun patiënten tijdig en zorgvuldig over het in rekening te brengen tarief moeten informeren. Deze bepaling gaat over de tarieven - de prijzen van de zorg - en niet om de verzekeringsdekking, aldus de rechtbank.

Vervolgens behandelt de rechtbank de Beleidsregel Transparantie Zorgaanbieders. Artikel 5.5 van deze Beleidsregel luidt:

"Zorgaanbieders zijn verplicht om eventuele eigen betalingen, voorafgaand aan de zorglevering, inzichtelijk te maken voor de consument."

De toelichting bij deze bepaling benadrukt dat niet-gecontracteerde zorgverleners patiënten moeten informeren dat zij mogelijk de behandeling (deels) zelf moet betalen of een beperkte vergoeding krijgen. Hieruit volgt een informatieplicht voor zorgverleners. De rechtbank stelt echter vast dat in de jaren 2014-2015 zorgverleners niet konden zien welke verzekering een patiënt had, maar alleen waar een patiënt verzekerd was. Deze informatie is niet afdoende. Door de introductie van de budget-naturapolis kan een en dezelfde zorgaanbieder namelijk bij dezelfde verzekeraar zowel gecontracteerd als niet-gecontracteerd zijn (voor de reguliere respectievelijk budget-naturapolis). De rechtbank oordeelt dat het niet voldoende geëquipeerd zijn de zorgaanbieders niet kan worden aangerekend. De zorgverleners hebben daarom de informatieplicht niet geschonden.

Vanaf 2016 een informatieplicht
De Nederlandse Zorgautoriteit heeft naar aanleiding van deze uitspraak benadrukt dat het voor zorgaanbieders sinds 2016 gemakkelijk is om te zien welke polis een patiënt heeft. Dat brengt met zich mee dat tegenwoordig zorgverleners de patiënt actief moeten wijzen op de mogelijkheid dat de patiënt de behandeling (deels) zelf moet betalen. 

Dit artikel maakt onderdeel uit van de Nieuwsbrief Zorg.