Terug- en vooruitblik ruimtelijk recht, milieurecht en energierecht

In deze Nazomerspecial van de Gemeentedag op locatie blikken Jan Struiksma, Gerrit van der Veen en Marjolein Dieperink een middag terug op het ruimtelijk recht, het milieurecht en het energierecht en kijken ze vooruit naar de Omgevingswet.

Wat zijn de voornaamste verworvenheden en instrumenten van het “oude recht”? Welke uitdagingen zijn er nog en welke verwachtingen kunnen we zoal hebben voor het komende recht van de Omgevingswet, bijvoorbeeld voor grote opgaven als het klimaat?

Programma

13.00 - 13.30 uur: Ontvangst 
13.30 - 14.10 uur: Het ruimtelijk ordeningsrecht op weg naar de Omgevingswet
14.10 - 14.50 uur: De gemeentelijke klimaat- en energieambities op weg naar de Omgevingswet  
14.50 - 15.10 uur: Pauze
15.10 - 15.50 uur: Van Milieurecht naar milieurechtelijk omgevingsrecht
15.50 - 16.20 uur: Paneldiscussie
16.20 uur: Afsluitende borrel

Onderwerpen

Het ruimtelijk ordeningsrecht op weg naar de Omgevingswet - Jan Struiksma 

In de bijdrage van Jan Struiksma blikt hij terug op een van de belangrijkste eigenschappen van het systeem van het ruimtelijke ordeningsrecht: de spanning tussen het gedetailleerde karakter van bestemmingsplannen en de beleidsmatige functie die dergelijke plannen worden verondersteld te hebben. Het gedetailleerde karakter vloeit voort uit het limitatief-imperatief stelsel van de bouwvergunning, later omgevingsvergunning voor het bouwen. Er komt een aantal instrumenten aan de orde waarmee getracht werd die spanning weg te nemen: wijzigen en uitwerken, de beschrijving in hoofdlijnen, de beheersverordening, het nadere afwegingsmoment en de buitenplanse afwijkingsvergunning. Geconcludeerd kan worden dat de spanning nooit is weggenomen. Vooruitblikkend veronderstelt Jan Struiksma dat dit onder de Omgevingswet ook niet zal gebeuren, maar dat pogingen om dat wel te doen zullen leiden tot overregulering.

De gemeentelijke klimaat- en energieambities op weg naar de Omgevingswet - Marjolein Dieperink 

Marjolein Dieperink gaat in de rol van het omgevingsrecht bij het realiseren van de gemeentelijke klimaat- en energieambities. Centraal staat de vraag welke instrumenten gemeenten onder huidig recht hebben en of gemeenten met de inwerkingtreding van de Omgevingswet daarvoor meer instrumenten tot hun beschikking krijgen. In het bijzonder wordt ingegaan op de volgende onderwerpen:

• Krapte op het elektriciteitsnet en het omgevingsrecht. Het elektriciteitsnet is op veel locaties overbelast, waardoor de roep steeds groter wordt om maatschappelijk relevante projecten voorrang te geven op het elektriciteitsnet. Wat is hierbij de rol van het omgevingsrecht? En wat is de rolverdeling tussen gemeenten en netbeheerders?
• De rol van het omgevingsrecht bij de realisatie van de RES (regionale energiestrategie), met name bij het zon- en windprojecten. Welke mogelijkheden biedt het omgevingsrecht voor financiële participatie? En hoe is onder de Omgevingswet geregeld dat gemeenten vastgoedeigenaren kunnen verplichten tot zon-op-dakprojecten.
• De rol van het omgevingsrecht in het aardgasvrij maken van bestaande wijken. Wat zijn knelpunten onder huidig recht en in hoeverre biedt de Omgevingswet daarvoor oplossingen? Wat kan het omgevingsplan regelen met betrekking tot warmtenetten?

Van Milieurecht naar milieurechtelijk omgevingsrecht - Gerrit van der Veen

Gerrit van der Veen signaleert voor de gemeentelijke praktijk een aantal tendensen uit het milieurecht in de aanloop naar de Omgevingswet. Gedeelten van het bestaande recht worden in feite één op één overgenomen, zoals de regulering van activiteiten (van Activiteitenbesluit naar BAL). Een deel van het milieurecht wordt echter min of meer ontmanteld en in afgeslankte vorm naar de gemeenten overgeheveld (bodem). Gemeenten krijgen meer taken en bevoegdheden om milieurechtelijke onderwerpen in het omgevingsplan te gaan regelen (met het bekende mengpaneel). Op het materiële recht aansluitende onderwerpen als handhaving veranderen vrij weinig. De Omgevingswet komt wel met een nieuwe regeling voor participatie, maar procedures van inspraak, besluitvorming en rechtsbescherming veranderen vrij weinig. Voor zulke procedures is dat eigenlijk best verrassend, omdat het arrest “Varkens in Nood” daarop behoorlijk heeft ingegrepen. Dat arrest had dus best aanleiding kunnen bieden om nog eens verder te denken over de verhouding tussen participatie enerzijds en de procedures anderzijds.

Aanmelden 
Meld u aan voor deze bijeenkomst via bovenstaande aanmeldbutton. Aan deelname zijn geen kosten verbonden.