Op 16 november 2022 is de Verordening digitale diensten (ook wel bekend als ‘Digital Services Act’ of “DSA”) in werking getreden. De DSA vormt samen met de Digital Markets Act (waarover u meer kunt lezen op dit AKD blog) een ingrijpende, nieuwe set aan regelgeving voor digitale diensten in de Europese Unie.

Wat is het doel van de DSA?

De DSA dient als een vernieuwing van de E-commerce richtlijn uit 2000. Het doel van de DSA is om bij te dragen aan de goede werking van de interne markt van de Europese Unie voor tussenhandeldiensten. Dat doet de DSA door te voorzien in geharmoniseerde regels voor een veilige, voorspelbare en betrouwbare onlineomgeving die innovatie bevordert. Het grondrecht van consumentenbescherming vormt daarbij een zeer belangrijk ijkpunt. De DSA moet zorgen voor betere online bescherming en meer rechtszekerheid voor bedrijven en consumenten. Ook zou het digitale handel makkelijker moeten maken.

Voor wie geldt de DSA?

De DSA is van toepassing op aanbieders van tussenhandeldiensten die worden aangeboden aan afnemers die gevestigd zijn of zich bevinden in de Europese Unie. Het is hierbij niet relevant waar de aanbieders van die tussenhandeldiensten hun plaats van vestiging hebben. De aanbieder moet een wezenlijke band hebben met de Europese Unie.

Hoe werkt de DSA?

De DSA legt verplichtingen op aan aanbieders van tussenhandeldiensten. Daarbij maakt de DSA onderscheid tussen verschillende soorten online diensten zoals tussenhandeldiensten (internetproviders, domeinnaamregistrators) en hosting-diensten. De verplichtingen voor een aanbieder van een bepaalde dienst sluiten aan bij de aard van de dienst, omvang en impact op het online-ecosysteem.
Hieronder volgen enkele voorbeelden van verplichtingen:

• Verplichtingen voor onlineplatforms om in te grijpen bij illegale content;
• Meldings- en handelingsverplichtingen om gebruikers te informeren;
• Transparantie van onlinereclame voor gebruikers; en
• Verbod op gerichte advertenties voor kinderen en reclame op basis van bijzondere kenmerken van gebruikers.

Daarnaast stelt de DSA aanvullende verplichtingen in voor zeer grote platformen en zeer grote onlinezoekmachines, gezien de potentiële impact van deze platforms en de uitdagingen die gepaard gaan met een doeltreffend toezicht op deze platforms. Van een zeer groot platform is sprake wanneer het platform meer dan 10% van de Europeanen (45 miljoen gebruikers) bereikt. Voor dit soort spelers gelden uit hoofde van de DSA bijvoorbeeld verplichtingen op het gebied van risicobeheer en crisisrespons. Ook moeten zij onafhankelijke controles van hun risicobeheer laten uitvoeren.

Wie gaat handhaven?

EU-lidstaten moeten de bevoegde autoriteiten aanwijzen die verantwoordelijk zijn voor het toezicht op aanbieders van tussenhandeldiensten en de uitvoering van de DSA. Eén van de bevoegde aangewezen autoriteiten is de ‘digitale-dienstencoördinator’. De nationale coördinatoren en de Europese Commissie (“Commissie”) zullen samenwerken via een Europese Raad voor digitale diensten.

De Commissie is exclusief bevoegd voor het toezicht op en de handhaving van de verplichtingen voor aanbieders van zeer grote onlineplatforms en van zeer grote onlinezoekmachines.

Naleving van de uit hoofde van deze Verordening opgelegde relevante verplichtingen kan worden gehandhaafd middels boetes en dwangsommen. De boete voor een aanbieder van een tussenhandeldienst voor het niet naleven van een verplichting uit de DSA, mag maximaal 6 % bedragen van de wereldwijde omzet.

Vanaf wanneer geldt de DSA?

Online platforms hebben tot 17 februari 2023 de tijd om op hun website inzage te geven in het aantal actieve eindgebruikers. De Commissie zal op basis van de gebruikerscijfers beoordelen of een platform moet worden aangewezen als een zeer groot onlineplatform of zeer grote zoekmachine. Deze aanbieders hebben na een aanwijzingsbesluit van de Commissie vier maanden de tijd om aan de nieuwe verplichtingen te voldoen.

EU-lidstaten moeten hun digitale-dienstencoördinatoren uiterlijk op 17 februari 2024 in stelling hebben gebracht. Op deze datum wordt de DSA algemeen van toepassing voor alle entiteiten die daaronder vallen.

Mocht u meer willen weten over dit onderwerp, dan kunt u contact opnemen met onze specialisten Joost Houdijk en Octave Schyns.