De Vodafone/Liberty Global joint venture in de markt van televisie- en telecommunicatiediensten: Hof van Justitie wijst klacht van KPN tegen verleende Commissiegoedkeuring af

 3 juni 2019 | Blog

Het Gerecht (onderdeel van het Hof van Justitie van de EU) heeft het concentratiecontrolebesluit van de Europese Commissie van augustus 2016, waarbij onder voorwaarden een joint venture in Nederland tussen Vodafone en Liberty Global werd goedgekeurd, in stand gelaten. Daarmee werd een beroep van KPN tegen het goedkeuringsbesluit van de Commissie afgewezen. De joint venture tussen Vodafone (mobiele telecommunicatiediensten) en Liberty Global (kabelexploitatie) was gericht op het combineren van beider activiteiten op de Nederlandse markt.  

In zijn uitspraak d.d. 23 mei 2019 (T-370/17 - KPN/Commissie) bevestigt het Gerecht de marktdefinitie en de analyse van verticale effecten die de Europese Commissie in haar besluit heeft gevolgd. Het ging daarbij onder meer om toegang tot de markt van betaalde premium sporttelevisiezenders op wholesaleniveau. De vraag was of Vodafone en Liberty Global die toegang zouden (kunnen) belemmeren voor aanbieders van mobiele netwerkdiensten zoals KPN, en hoe scherp de (markt)analyse van de Commissie op dit onderdeel moest zijn.

Bezwaar van KPN
KPN voerde aan dat er slechts twee exploitanten actief zijn op de Nederlandse (groothandels)markt van betaalde premium sporttelevisiekanalen, namelijk Liberty Global met Ziggo Sport en Fox met Fox Sports. Door de van elkaar verschillende sportcontent van beide zenders (denk wat betreft de content aan Formule 1 autosport en aan voetbal uit verschillende Europese topcompetities) zou er tussen deze kanalen geen substitueerbaarheid bestaan, zo voerde KPN aan: de kanalen zouden elk van beide essentiële input vormen voor retail-tv-diensten en in die zin als afzonderlijke markten moeten worden gezien.

Beoordeling door Europese Commissie (marktanalyse)
De Europese Commissie had in haar marktonderzoek vastgesteld dat respondenten van mening waren dat Ziggo Sport Totaal en Fox Sports met elkaar concurreerden voor soortgelijke klanten en content, en steeds meer onderling substitueerbaar werden.

De Commissie spitste haar analyse toe op het risico dat Vodafone en Liberty Global de toegang tot Ziggo Sport Totaal op mobiele netwerken zouden afschermen c.q. beperken om daarmee zelf meer abonnees te verwerven op de markt van mobiele dienstverlening. Door het bestaan van alternatieven zoals Fox Sport achtte de Commissie het risico klein dat een bronafschermingsstrategie van Vodafone en Liberty Global tot negatieve gevolgen voor de mededinging zou leiden.

Oordeel van het Gerecht
Het Gerecht was het eens met de aanpak en analyse van de Europese Commissie, met name omdat de meerderheid van de respondenten in het door de Commissie uitgevoerde marktonderzoek van mening was dat het níet noodzakelijk is om alle in Nederland beschikbare betaalde premium sporttelevisiezenders aan te bieden: één daarvan zou binnen een televisiepakket kunnen volstaan. Daarbij zij aangetekend dat sportgerelateerde content slechts een klein onderdeel vormt van een totaalpakket aan televisiediensten. Bovendien is televisiekijken op mobiele toestellen zeer beperkt van omvang (audiovisuele content op mobiele toestellen vormt minder dan 3% van het totale gebruik van televisieproducten).

Tot slot
In oktober 2017 vernietigde het Gerecht de voorwaardelijke goedkeuring door de Europese Commissie van de overname van Ziggo door Liberty Global nog, omdat het betreffende Commissiebesluit de gevolgen van de onderhavige transactie voor de groothandelsmarkt van premium sporttelevisie onvoldoende had onderzocht. Ook hier zou het draaien om de positie van en de relatie tussen twee sportzenders: Sport 1 van Liberty Global, en (wederom) Fox Sports dat eigendom is van een derde partij.

In deze zaak kwam de Europese Commissie dus niet weg met haar (beperkte c.q. gebrekkige) beoordeling op het sportzenderthema. Zes maanden later keurde de Commissie de overname in kwestie overigens wederom goed in een nieuw concentratiebesluit (met nieuwe remedies), en ook deze goedkeuring is door KPN aangevochten. Het is nu wachten op een volgend verdict van het Gerecht in dit dossier.

Het Gerecht (onderdeel van het Hof van Justitie van de EU) heeft het concentratiecontrolebesluit van de Europese Commissie van augustus 2016, waarbij onder voorwaarden een joint venture in Nederland tussen Vodafone en Liberty Global werd goedgekeurd, in stand gelaten. Daarmee werd een beroep van KPN tegen het goedkeuringsbesluit van de Commissie afgewezen. De joint venture tussen Vodafone (mobiele telecommunicatiediensten) en Liberty Global (kabelexploitatie) was gericht op het combineren van beider activiteiten op de Nederlandse markt.  

In zijn uitspraak d.d. 23 mei 2019 (T-370/17 - KPN/Commissie) bevestigt het Gerecht de marktdefinitie en de analyse van verticale effecten die de Europese Commissie in haar besluit heeft gevolgd. Het ging daarbij onder meer om toegang tot de markt van betaalde premium sporttelevisiezenders op wholesaleniveau. De vraag was of Vodafone en Liberty Global die toegang zouden (kunnen) belemmeren voor aanbieders van mobiele netwerkdiensten zoals KPN, en hoe scherp de (markt)analyse van de Commissie op dit onderdeel moest zijn.

Bezwaar van KPN
KPN voerde aan dat er slechts twee exploitanten actief zijn op de Nederlandse (groothandels)markt van betaalde premium sporttelevisiekanalen, namelijk Liberty Global met Ziggo Sport en Fox met Fox Sports. Door de van elkaar verschillende sportcontent van beide zenders (denk wat betreft de content aan Formule 1 autosport en aan voetbal uit verschillende Europese topcompetities) zou er tussen deze kanalen geen substitueerbaarheid bestaan, zo voerde KPN aan: de kanalen zouden elk van beide essentiële input vormen voor retail-tv-diensten en in die zin als afzonderlijke markten moeten worden gezien.

Beoordeling door Europese Commissie (marktanalyse)
De Europese Commissie had in haar marktonderzoek vastgesteld dat respondenten van mening waren dat Ziggo Sport Totaal en Fox Sports met elkaar concurreerden voor soortgelijke klanten en content, en steeds meer onderling substitueerbaar werden.

De Commissie spitste haar analyse toe op het risico dat Vodafone en Liberty Global de toegang tot Ziggo Sport Totaal op mobiele netwerken zouden afschermen c.q. beperken om daarmee zelf meer abonnees te verwerven op de markt van mobiele dienstverlening. Door het bestaan van alternatieven zoals Fox Sport achtte de Commissie het risico klein dat een bronafschermingsstrategie van Vodafone en Liberty Global tot negatieve gevolgen voor de mededinging zou leiden.

Oordeel van het Gerecht
Het Gerecht was het eens met de aanpak en analyse van de Europese Commissie, met name omdat de meerderheid van de respondenten in het door de Commissie uitgevoerde marktonderzoek van mening was dat het níet noodzakelijk is om alle in Nederland beschikbare betaalde premium sporttelevisiezenders aan te bieden: één daarvan zou binnen een televisiepakket kunnen volstaan. Daarbij zij aangetekend dat sportgerelateerde content slechts een klein onderdeel vormt van een totaalpakket aan televisiediensten. Bovendien is televisiekijken op mobiele toestellen zeer beperkt van omvang (audiovisuele content op mobiele toestellen vormt minder dan 3% van het totale gebruik van televisieproducten).

Tot slot
In oktober 2017 vernietigde het Gerecht de voorwaardelijke goedkeuring door de Europese Commissie van de overname van Ziggo door Liberty Global nog, omdat het betreffende Commissiebesluit de gevolgen van de onderhavige transactie voor de groothandelsmarkt van premium sporttelevisie onvoldoende had onderzocht. Ook hier zou het draaien om de positie van en de relatie tussen twee sportzenders: Sport 1 van Liberty Global, en (wederom) Fox Sports dat eigendom is van een derde partij.

In deze zaak kwam de Europese Commissie dus niet weg met haar (beperkte c.q. gebrekkige) beoordeling op het sportzenderthema. Zes maanden later keurde de Commissie de overname in kwestie overigens wederom goed in een nieuw concentratiebesluit (met nieuwe remedies), en ook deze goedkeuring is door KPN aangevochten. Het is nu wachten op een volgend verdict van het Gerecht in dit dossier.