Afgelopen maand zijn weer een aantal belangrijke mededingingsrechtelijke ontwikkelingen voorbijgekomen. In deze nieuwsbrief worden de belangrijkste ontwikkelingen nader toegelicht.
Kartels
Europese Commissie legt autofabrikanten en vereniging van fabrikanten een boete op van EUR 458 miljoen voor kartelafspraken over recycling van autowrakken
De Europese Commissie (“Commissie”) heeft 15 grote autofabrikanten een boete opgelegd wegens deelname aan een langdurig kartel over de recycling van autowrakken. De Europese vereniging van autofabrikanten (“ACEA”) werd ook beboet wegens het faciliteren van het kartel middels de organisatie van bijeenkomsten. Mercedes-Benz heeft een geldboete kunnen vermijden op basis van de clementieregeling door het kartel als eerste te melden bij de Commissie.
De kartellisten hebben gedurende 15 jaar de volgende gedragingen met elkaar afgestemd. Ten eerste hebben zij afgesproken om autodemonteerders niet te betalen voor de verwerking van autowrakken en de recycling van autowrakken als voldoende winstgevend bedrijf aan te merken (“Zero-Treatment-Cost strategie”). In dat kader hebben zij commercieel gevoelige informatie met elkaar gedeeld over individuele overeenkomsten met autodemonteerders. Ten tweede hebben zij afgesproken om geen promotie te voeren over het aandeel van een autowrak dat voor recycling in aanmerking komt en de mate waarin er gerecyclede materialen in nieuwe auto’s zijn verwerkt. De kartellisten probeerde met deze afspraak te voorkomen dat consumenten aandacht voor recycling zouden hebben bij de aanschaf van nieuwe auto’s. Daarmee zou er minder druk op de autofabrikanten zijn om verder te gaan dan de wettelijke vereisten wat betreft recycling.
ACM keurt duurzaamheidsafspraken textielbedrijven goed in informele beoordeling
Het Verbond voor Duurzame Kleding, Textiel en Schoenen (“het Textielverbond”) is een samenwerkingsinitiatief tussen ondernemingen die actief zijn in de kleding-, schoenen-, leer- en textielsector, brancheorganisaties, vakbonden en maatschappelijke organisaties. Het doel van het Textielverbond is om internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen te verbeteren. De ondertekenaars van het Textielverbond spreken bijvoorbeeld af dat werknemers zich kunnen organiseren in vakbonden en dat zij toewerken naar transparante toeleveringsketens. Daarnaast maken zij een gezamenlijke risicoanalyse. Het Textielverbond is een samenwerking tussen concurrenten, waardoor het kartelverbod potentieel van toepassing is. De Autoriteit Consument & Markt (“ACM”) heeft de samenwerking beoordeeld op basis van haar Beleidsregel Toezicht ACM op duurzaamheidsafspraken.
De ACM concludeert dat het Textielverbond de concurrentie niet beperkt. Het Verbond staat open voor alle ondernemingen in de sector en stelt enkel minimumvoorwaarden. Verder bepalen deelnemers zelf hoe zij hun eigen productieketen willen verduurzamen. Deelnemers kunnen bepalen om geen zaken te doen met bepaalde leveranciers of afnemers. Zolang dit individueel gebeurt is dit geen probleem, indien deelnemers gezamenlijk afspraken maken zal per geval moeten worden beoordeeld of het de concurrentie beperkt. Daarnaast vinden er geen verboden informatie-uitwisselingen plaats. Er bestaan voldoende waarborgen om dit risico te voorkomen (onafhankelijk secretariaat, onafhankelijke geschillencommissie etc.). Het openbaar maken van productielocaties, zonder aanvullende informatie over volumes, voorwaarden, kosten en producttypen openbaar te maken, zorgt volgens de ACM niet voor ongeoorloofde informatie-uitwisseling.
Een onderdeel van het Textielverbond zijn de risicomodules. In deze modules worden er per thema risicoanalyses gemaakt. Het gaat dan over, bijvoorbeeld, afspraken ten aanzien van dwangarbeid, materialen, lonen, gezondheid & veiligheid op het werk en klimaatverandering & uitstoot broeikasgassen. Het is nog niet duidelijk welke afspraken er in deze risicomodules zullen worden gemaakt en dit zal dus, volgens de ACM, per geval moeten worden beoordeeld. De ACM geeft in haar beoordeling wel mee dat voor zover er afspraken worden gemaakt over leefbare lonen dit in beginsel geen risico’s oplevert voor de concurrentie zolang de deelnemers ieder voor zich zelfstandig de hoogte van lonen, (inkoop)prijzen en de manier van doorberekening van (loon)kosten blijven bepalen.
Belgische Mededingingsautoriteit legt drie farmaceutische bedrijven een boete op wegens een mededingingsbeperkende categoriemanagementovereenkomst
De Belgische Mededingingsautoriteit (“BMA”) heeft Johnson & Johnson Consumer, Boehringer Ingelheim en Haleon een boete van circa EUR 11 miljoen opgelegd in het kader van een schikking wegens een mededingingsbeperkende categoriemanagementovereenkomst voor de opstelling van ‘Over the Counter geneesmiddelen (“OTC-geneesmiddelen”). De praktijken hadden een looptijd van meer dan 15 jaar.
De drie ondernemingen hadden een categoriemanagementovereenkomst opgezet voor OTC-geneesmiddelen in door de ondernemingen geselecteerde apotheken in België. Dit werd door partijen aangeduid als het ‘Space Management Project’. De BMA oordeelt dat hoewel categoriemanagementovereenkomsten op zichzelf niet verboden zijn, het ‘Space Management Project’ wel mededingingsbeperkende kenmerken had. Zo werden concurrerende verkopers van OTC-geneesmiddelen uitgesloten bij de opmaak en uitvoering van de planogrammen voor de opstelling van OTC-geneesmiddelen in apotheken en werden de eigen producten bevoordeeld. Daarnaast werd de uitvoering van deze afspraken in de apotheken strikt gemonitord.
Het optreden van de BMA inzake categoriemanagement is bijzonder, omdat er nog maar heel weinig precedenten zijn in Europa: tot dusver hebben mededingingsautoriteiten dit onderwerp in hun handhavingspraktijk eigenlijk ongeadresseerd gelaten.
Concentratietoezicht
Europese Commissie keurt overname Collins Aerospace door Safran onder voorwaarden goed
De Europese Commissie (“Commissie”) heeft de overname van Collins Aerospace door Safran USA Inc (“Safran”) onder voorwaarden goedgekeurd. Beide ondernemingen zijn actief in de lucht- en ruimtevaartsector. De Commissie is van mening dat de concentratie – zoals in eerste instantie gemeld – de mededinging op de markt voor de levering van zogenaamde trimmable horizontal stabiliser actuator systems of ‘THSA-systemen’ zou beperken.
De Commissie vreest dat deze beperking de kosten van genoemde systemen voor vliegtuigfabrikanten zou doen toenemen. Om deze beperking van de mededinging tegen te gaan heeft Safran aangeboden om haar activiteiten op het gebied van THSA-systemen in Noord-Amerika af te stoten. Hiermee wordt volgens de Commissie tegemoetgekomen aan de gevreesde beperking van de mededinging op de relevante markt.
De concentratie is (onder andere) ook onderzocht door de Britse mededingingsautoriteit, de ‘Competition and Markets Authority’ of ‘CMA’. Om nader onderzoek naar de concentratie te voorkomen heeft Safran tegenover de CMA ook aangegeven dat zij bereid is om haar THSA-tak in Noord-Amerika af te stoten. Daarnaast heeft Safran aan de CMA ook aangeboden om enkele andere activiteiten in Noord-Amerika af te stoten. Het CMA onderzoek loopt nog.
Europese Commissie opent onderzoek naar overname Downtown door UMG na verwijzing Nederland en Oostenrijk
Op 24 februari 2025 hebben Universal Music Group N.V. (“UMG”) en Downtown Music Holdings LLC (“Downtown”) toestemming gevraagd aan de Autoriteit Consument & Markt (“ACM”) voor de overname van Downtown door UMG. De voorgenomen overname valt beneden de EU meldingsdrempels van artikel 1 lid 2 van de EU-concentratieverordening, maar boven de meldingsdrempels van artikel 29 van de Mededingingswet.
Omdat UMG en Downtown wereldwijd opereren verwacht de ACM dat de gevolgen van de overname zich ook voordoen in andere EU landen. Daarom heeft de ACM onder artikel 22 lid 1 van de EU-concentratieverordening de Europese Commissie (“Commissie”) verzocht om het onderzoek uit te voeren. De Oostenrijkse mededingingsautoriteit sloot zich vanwege soortgelijke zorgen aan bij het verwijzingsverzoek van de ACM.
De Commissie heeft op 25 april 2025 bekend gemaakt dat de voorgenomen overname voldoet aan de criteria voor verwijzing op grond van artikel 22 EU-concentratieverordening. De Commissie heeft op basis van de informatie die haar verschaft is met name geoordeeld dat de voorgenomen overname in significante mate gevolgen dreigt te hebben voor de mededinging op bepaalde markten van de muziekwaardeketen in meerdere EU lidstaten. De Commissie heeft UMG verzocht om de transactie bij haar te melden. Zonder aanmelding bij en goedkeuring door de Commissie mogen UMG en Downtown de overname niet uitvoeren.
Digital Markets Act
Europese Commissie beboet Apple en Meta voor schending DMA
Op 23 april 2025 heeft de Europese Commissie (“Commissie”) vastgesteld dat Apple en Meta de Digital Markets Act (“DMA”) hebben geschonden. Apple en Meta hebben daarom een boete opgelegd gekregen van respectievelijk EUR 500 miljoen en EUR 200 miljoen.
De Commissie stelde dat Apple zich met haar App Store niet heeft gehouden aan de normen van de DMA. Onder de DMA moeten app-ontwikkelaars die hun apps via de App Store van Apple distribueren, klanten gratis kunnen informeren over alternatieve aanbiedingen buiten de App Store, hen naar die aanbiedingen kunnen sturen en hen in staat stellen aankopen te doen. Door een aantal beperkingen die Apple aan app-ontwikkelaars heeft opgelegd, heeft Apple zich niet aan deze bepalingen gehouden. Apple krijgt als onderdeel van het besluit het gebod om de technische en commerciële beperkingen op te heffen en geen soortgelijke begrenzingen meer in te voeren.
Meta hanteerde tot november 2024 het zogeheten “Consent or Pay” reclamemodel. Onder dit model konden EU-gebruikers van Facebook en Instagram kiezen tussen (i) het geven van toestemming aan Meta om persoonsgegevens te combineren voor gepersonaliseerde reclames, of (ii) een maandelijks abonnement tegen betaling voor een advertentievrije dienst. Dit model is volgens de Commissie niet in overeenstemming met de DMA. Onder de DMA moeten gebruikers die geen toestemming wensen te geven voor het combineren van hun persoonsgegevens tussen verschillende diensten van een poortwachter toegang hebben tot een minder gepersonaliseerd, maar gelijkwaardig alternatief. De opgelegde boete ziet op de periode tussen maart 2024 en november 2024. Na deze periode heeft Meta een nieuw reclamemodel geïntroduceerd dat momenteel wordt beoordeeld door de Commissie.
Apple en Meta zijn verplicht om binnen 60 dagen aan het besluit van de Commissie te voldoen.
Afgelopen maand zijn weer een aantal belangrijke mededingingsrechtelijke ontwikkelingen voorbijgekomen. In deze nieuwsbrief worden de belangrijkste ontwikkelingen nader toegelicht.
Kartels
Europese Commissie legt autofabrikanten en vereniging van fabrikanten een boete op van EUR 458 miljoen voor kartelafspraken over recycling van autowrakken
De Europese Commissie (“Commissie”) heeft 15 grote autofabrikanten een boete opgelegd wegens deelname aan een langdurig kartel over de recycling van autowrakken. De Europese vereniging van autofabrikanten (“ACEA”) werd ook beboet wegens het faciliteren van het kartel middels de organisatie van bijeenkomsten. Mercedes-Benz heeft een geldboete kunnen vermijden op basis van de clementieregeling door het kartel als eerste te melden bij de Commissie.
De kartellisten hebben gedurende 15 jaar de volgende gedragingen met elkaar afgestemd. Ten eerste hebben zij afgesproken om autodemonteerders niet te betalen voor de verwerking van autowrakken en de recycling van autowrakken als voldoende winstgevend bedrijf aan te merken (“Zero-Treatment-Cost strategie”). In dat kader hebben zij commercieel gevoelige informatie met elkaar gedeeld over individuele overeenkomsten met autodemonteerders. Ten tweede hebben zij afgesproken om geen promotie te voeren over het aandeel van een autowrak dat voor recycling in aanmerking komt en de mate waarin er gerecyclede materialen in nieuwe auto’s zijn verwerkt. De kartellisten probeerde met deze afspraak te voorkomen dat consumenten aandacht voor recycling zouden hebben bij de aanschaf van nieuwe auto’s. Daarmee zou er minder druk op de autofabrikanten zijn om verder te gaan dan de wettelijke vereisten wat betreft recycling.
ACM keurt duurzaamheidsafspraken textielbedrijven goed in informele beoordeling
Het Verbond voor Duurzame Kleding, Textiel en Schoenen (“het Textielverbond”) is een samenwerkingsinitiatief tussen ondernemingen die actief zijn in de kleding-, schoenen-, leer- en textielsector, brancheorganisaties, vakbonden en maatschappelijke organisaties. Het doel van het Textielverbond is om internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen te verbeteren. De ondertekenaars van het Textielverbond spreken bijvoorbeeld af dat werknemers zich kunnen organiseren in vakbonden en dat zij toewerken naar transparante toeleveringsketens. Daarnaast maken zij een gezamenlijke risicoanalyse. Het Textielverbond is een samenwerking tussen concurrenten, waardoor het kartelverbod potentieel van toepassing is. De Autoriteit Consument & Markt (“ACM”) heeft de samenwerking beoordeeld op basis van haar Beleidsregel Toezicht ACM op duurzaamheidsafspraken.
De ACM concludeert dat het Textielverbond de concurrentie niet beperkt. Het Verbond staat open voor alle ondernemingen in de sector en stelt enkel minimumvoorwaarden. Verder bepalen deelnemers zelf hoe zij hun eigen productieketen willen verduurzamen. Deelnemers kunnen bepalen om geen zaken te doen met bepaalde leveranciers of afnemers. Zolang dit individueel gebeurt is dit geen probleem, indien deelnemers gezamenlijk afspraken maken zal per geval moeten worden beoordeeld of het de concurrentie beperkt. Daarnaast vinden er geen verboden informatie-uitwisselingen plaats. Er bestaan voldoende waarborgen om dit risico te voorkomen (onafhankelijk secretariaat, onafhankelijke geschillencommissie etc.). Het openbaar maken van productielocaties, zonder aanvullende informatie over volumes, voorwaarden, kosten en producttypen openbaar te maken, zorgt volgens de ACM niet voor ongeoorloofde informatie-uitwisseling.
Een onderdeel van het Textielverbond zijn de risicomodules. In deze modules worden er per thema risicoanalyses gemaakt. Het gaat dan over, bijvoorbeeld, afspraken ten aanzien van dwangarbeid, materialen, lonen, gezondheid & veiligheid op het werk en klimaatverandering & uitstoot broeikasgassen. Het is nog niet duidelijk welke afspraken er in deze risicomodules zullen worden gemaakt en dit zal dus, volgens de ACM, per geval moeten worden beoordeeld. De ACM geeft in haar beoordeling wel mee dat voor zover er afspraken worden gemaakt over leefbare lonen dit in beginsel geen risico’s oplevert voor de concurrentie zolang de deelnemers ieder voor zich zelfstandig de hoogte van lonen, (inkoop)prijzen en de manier van doorberekening van (loon)kosten blijven bepalen.
Belgische Mededingingsautoriteit legt drie farmaceutische bedrijven een boete op wegens een mededingingsbeperkende categoriemanagementovereenkomst
De Belgische Mededingingsautoriteit (“BMA”) heeft Johnson & Johnson Consumer, Boehringer Ingelheim en Haleon een boete van circa EUR 11 miljoen opgelegd in het kader van een schikking wegens een mededingingsbeperkende categoriemanagementovereenkomst voor de opstelling van ‘Over the Counter geneesmiddelen (“OTC-geneesmiddelen”). De praktijken hadden een looptijd van meer dan 15 jaar.
De drie ondernemingen hadden een categoriemanagementovereenkomst opgezet voor OTC-geneesmiddelen in door de ondernemingen geselecteerde apotheken in België. Dit werd door partijen aangeduid als het ‘Space Management Project’. De BMA oordeelt dat hoewel categoriemanagementovereenkomsten op zichzelf niet verboden zijn, het ‘Space Management Project’ wel mededingingsbeperkende kenmerken had. Zo werden concurrerende verkopers van OTC-geneesmiddelen uitgesloten bij de opmaak en uitvoering van de planogrammen voor de opstelling van OTC-geneesmiddelen in apotheken en werden de eigen producten bevoordeeld. Daarnaast werd de uitvoering van deze afspraken in de apotheken strikt gemonitord.
Het optreden van de BMA inzake categoriemanagement is bijzonder, omdat er nog maar heel weinig precedenten zijn in Europa: tot dusver hebben mededingingsautoriteiten dit onderwerp in hun handhavingspraktijk eigenlijk ongeadresseerd gelaten.
Concentratietoezicht
Europese Commissie keurt overname Collins Aerospace door Safran onder voorwaarden goed
De Europese Commissie (“Commissie”) heeft de overname van Collins Aerospace door Safran USA Inc (“Safran”) onder voorwaarden goedgekeurd. Beide ondernemingen zijn actief in de lucht- en ruimtevaartsector. De Commissie is van mening dat de concentratie – zoals in eerste instantie gemeld – de mededinging op de markt voor de levering van zogenaamde trimmable horizontal stabiliser actuator systems of ‘THSA-systemen’ zou beperken.
De Commissie vreest dat deze beperking de kosten van genoemde systemen voor vliegtuigfabrikanten zou doen toenemen. Om deze beperking van de mededinging tegen te gaan heeft Safran aangeboden om haar activiteiten op het gebied van THSA-systemen in Noord-Amerika af te stoten. Hiermee wordt volgens de Commissie tegemoetgekomen aan de gevreesde beperking van de mededinging op de relevante markt.
De concentratie is (onder andere) ook onderzocht door de Britse mededingingsautoriteit, de ‘Competition and Markets Authority’ of ‘CMA’. Om nader onderzoek naar de concentratie te voorkomen heeft Safran tegenover de CMA ook aangegeven dat zij bereid is om haar THSA-tak in Noord-Amerika af te stoten. Daarnaast heeft Safran aan de CMA ook aangeboden om enkele andere activiteiten in Noord-Amerika af te stoten. Het CMA onderzoek loopt nog.
Europese Commissie opent onderzoek naar overname Downtown door UMG na verwijzing Nederland en Oostenrijk
Op 24 februari 2025 hebben Universal Music Group N.V. (“UMG”) en Downtown Music Holdings LLC (“Downtown”) toestemming gevraagd aan de Autoriteit Consument & Markt (“ACM”) voor de overname van Downtown door UMG. De voorgenomen overname valt beneden de EU meldingsdrempels van artikel 1 lid 2 van de EU-concentratieverordening, maar boven de meldingsdrempels van artikel 29 van de Mededingingswet.
Omdat UMG en Downtown wereldwijd opereren verwacht de ACM dat de gevolgen van de overname zich ook voordoen in andere EU landen. Daarom heeft de ACM onder artikel 22 lid 1 van de EU-concentratieverordening de Europese Commissie (“Commissie”) verzocht om het onderzoek uit te voeren. De Oostenrijkse mededingingsautoriteit sloot zich vanwege soortgelijke zorgen aan bij het verwijzingsverzoek van de ACM.
De Commissie heeft op 25 april 2025 bekend gemaakt dat de voorgenomen overname voldoet aan de criteria voor verwijzing op grond van artikel 22 EU-concentratieverordening. De Commissie heeft op basis van de informatie die haar verschaft is met name geoordeeld dat de voorgenomen overname in significante mate gevolgen dreigt te hebben voor de mededinging op bepaalde markten van de muziekwaardeketen in meerdere EU lidstaten. De Commissie heeft UMG verzocht om de transactie bij haar te melden. Zonder aanmelding bij en goedkeuring door de Commissie mogen UMG en Downtown de overname niet uitvoeren.
Digital Markets Act
Europese Commissie beboet Apple en Meta voor schending DMA
Op 23 april 2025 heeft de Europese Commissie (“Commissie”) vastgesteld dat Apple en Meta de Digital Markets Act (“DMA”) hebben geschonden. Apple en Meta hebben daarom een boete opgelegd gekregen van respectievelijk EUR 500 miljoen en EUR 200 miljoen.
De Commissie stelde dat Apple zich met haar App Store niet heeft gehouden aan de normen van de DMA. Onder de DMA moeten app-ontwikkelaars die hun apps via de App Store van Apple distribueren, klanten gratis kunnen informeren over alternatieve aanbiedingen buiten de App Store, hen naar die aanbiedingen kunnen sturen en hen in staat stellen aankopen te doen. Door een aantal beperkingen die Apple aan app-ontwikkelaars heeft opgelegd, heeft Apple zich niet aan deze bepalingen gehouden. Apple krijgt als onderdeel van het besluit het gebod om de technische en commerciële beperkingen op te heffen en geen soortgelijke begrenzingen meer in te voeren.
Meta hanteerde tot november 2024 het zogeheten “Consent or Pay” reclamemodel. Onder dit model konden EU-gebruikers van Facebook en Instagram kiezen tussen (i) het geven van toestemming aan Meta om persoonsgegevens te combineren voor gepersonaliseerde reclames, of (ii) een maandelijks abonnement tegen betaling voor een advertentievrije dienst. Dit model is volgens de Commissie niet in overeenstemming met de DMA. Onder de DMA moeten gebruikers die geen toestemming wensen te geven voor het combineren van hun persoonsgegevens tussen verschillende diensten van een poortwachter toegang hebben tot een minder gepersonaliseerd, maar gelijkwaardig alternatief. De opgelegde boete ziet op de periode tussen maart 2024 en november 2024. Na deze periode heeft Meta een nieuw reclamemodel geïntroduceerd dat momenteel wordt beoordeeld door de Commissie.
Apple en Meta zijn verplicht om binnen 60 dagen aan het besluit van de Commissie te voldoen.