Onteigenen ten behoeve van buitenwerking gestelde PAS, kan dat (nog)? Kroon zegt ja!

 5 maart 2020 | Blog

Ondanks dat het Programma Aanpak Stikstof (hierna: PAS) met ingang van 29 mei 2019 buiten werking is gesteld kan er – ter uitvoering van een daarvoor opgesteld inpassingsplan (provinciaal bestemmingsplan) –  toch onteigend worden om de daarmee beoogde maatregelen te treffen. Ondanks het ontbreken van het PAS blijft de uitvoering namelijk mogelijk en urgent.

Les voor de praktijk
Onteigenen voor de uitvoering van een PAS-maatregel is mogelijk, ook al is het PAS zelf buiten werking gesteld. Voorwaarde: is er een publiek belang gelegen in een geldend inpassingsplan én is de uitvoering van het werk (nog steeds) urgent.  

Het PAS
Als onderdeel van Natura 2000 heeft het Rijk samen met provincies het Programma Aanpak Stikstof (PAS) opgesteld, dat op 1 juli 2015 in werking is getreden. Kort weergegeven omvat het PAS enerzijds bronmaatregelen waarmee de stikstofemissie wordt verminderd en anderzijds herstelmaatregelen om de natuur te beschermen tegen overbelasting van stikstof. Als gevolg van de uitspraak van de Afdeling van 29 mei 2019 bestaat het PAS echter niet meer. Mag je dan nog onteigenen?   

Waarom onteigenen?
Om uitvoering te kunnen geven aan het PAS hebben Provinciale Staten van Gelderland op 26 september 2018 het inpassingsplan PAS-maatregel Lingegebied en Diefdijk-Zuid vastgesteld. Binnen dit Natura 2000-gebied moet een ecologische herstelmaatregel worden uitgevoerd. Deze ecologische herstelmaatregel houdt in de aanleg en inrichting van een hydrologische bufferzone waarmee verdroging in het Natura-2000 gebied wordt tegengegaan. Om uitvoering te kunnen geven aan deze PAS-maatregel wordt een zogenoemde A-watergang aangelegd. Voor de aanleg van deze A-watergang met bijbehorende onderhoudsstrook is een aantal percelen benodigd. Met de eigenaren van deze percelen is door de provincie minnelijk overleg gevoerd. Ten tijde van het verzoek was niet aannemelijk dat dat overleg binnen afzienbare termijn tot vrijwillige eigendomsoverdracht zou leiden. Om het inpassingsplan tijdig te kunnen realiseren, hebben Gedeputeerde Staten van Gelderland de Kroon verzocht de betreffende percelen ter onteigening aan te wijzen. Onteigening geschiedt aldus ter uitvoering van het inpassingsplan en betreft een zogenaamde titel IV-onteigening. Is deze nog urgent? Ja, zegt de Kroon.

Wat overweegt de Kroon?
PAS-maatregelen moeten uiterlijk 1 juli 2021 zijn uitgevoerd, maar het PAS bestaat niet meer. Dat betekent niet dat je niet kunt onteigenen, aldus de Kroon. De Kroon betrekt in haar overweging dat de urgentie om de ecologische herstelmaatregelen uit te voeren onverminderd groot is om de instandhoudingsdoelen in het betreffende Natura 2000-gebied te kunnen behalen. Dit gegeven en het feit dat uit de zakelijke beschrijving blijkt dat de provincie naar verwachting het werk en de werkzaamheden in september 2020 zal starten en begin 2021 zal afronden, is voor de Kroon voldoende om aannemelijk te achten dat wordt voldaan aan de eis dat de werken en werkzaamheden binnen vijf jaar na de datum van het KB dienen aan te vangen.

Juridisch advies of meer informatie?
Heeft u vragen? Neem dan contact op met Egbert de Groot of Jeanny Romme

Ondanks dat het Programma Aanpak Stikstof (hierna: PAS) met ingang van 29 mei 2019 buiten werking is gesteld kan er – ter uitvoering van een daarvoor opgesteld inpassingsplan (provinciaal bestemmingsplan) –  toch onteigend worden om de daarmee beoogde maatregelen te treffen. Ondanks het ontbreken van het PAS blijft de uitvoering namelijk mogelijk en urgent.

Les voor de praktijk
Onteigenen voor de uitvoering van een PAS-maatregel is mogelijk, ook al is het PAS zelf buiten werking gesteld. Voorwaarde: is er een publiek belang gelegen in een geldend inpassingsplan én is de uitvoering van het werk (nog steeds) urgent.  

Het PAS
Als onderdeel van Natura 2000 heeft het Rijk samen met provincies het Programma Aanpak Stikstof (PAS) opgesteld, dat op 1 juli 2015 in werking is getreden. Kort weergegeven omvat het PAS enerzijds bronmaatregelen waarmee de stikstofemissie wordt verminderd en anderzijds herstelmaatregelen om de natuur te beschermen tegen overbelasting van stikstof. Als gevolg van de uitspraak van de Afdeling van 29 mei 2019 bestaat het PAS echter niet meer. Mag je dan nog onteigenen?   

Waarom onteigenen?
Om uitvoering te kunnen geven aan het PAS hebben Provinciale Staten van Gelderland op 26 september 2018 het inpassingsplan PAS-maatregel Lingegebied en Diefdijk-Zuid vastgesteld. Binnen dit Natura 2000-gebied moet een ecologische herstelmaatregel worden uitgevoerd. Deze ecologische herstelmaatregel houdt in de aanleg en inrichting van een hydrologische bufferzone waarmee verdroging in het Natura-2000 gebied wordt tegengegaan. Om uitvoering te kunnen geven aan deze PAS-maatregel wordt een zogenoemde A-watergang aangelegd. Voor de aanleg van deze A-watergang met bijbehorende onderhoudsstrook is een aantal percelen benodigd. Met de eigenaren van deze percelen is door de provincie minnelijk overleg gevoerd. Ten tijde van het verzoek was niet aannemelijk dat dat overleg binnen afzienbare termijn tot vrijwillige eigendomsoverdracht zou leiden. Om het inpassingsplan tijdig te kunnen realiseren, hebben Gedeputeerde Staten van Gelderland de Kroon verzocht de betreffende percelen ter onteigening aan te wijzen. Onteigening geschiedt aldus ter uitvoering van het inpassingsplan en betreft een zogenaamde titel IV-onteigening. Is deze nog urgent? Ja, zegt de Kroon.

Wat overweegt de Kroon?
PAS-maatregelen moeten uiterlijk 1 juli 2021 zijn uitgevoerd, maar het PAS bestaat niet meer. Dat betekent niet dat je niet kunt onteigenen, aldus de Kroon. De Kroon betrekt in haar overweging dat de urgentie om de ecologische herstelmaatregelen uit te voeren onverminderd groot is om de instandhoudingsdoelen in het betreffende Natura 2000-gebied te kunnen behalen. Dit gegeven en het feit dat uit de zakelijke beschrijving blijkt dat de provincie naar verwachting het werk en de werkzaamheden in september 2020 zal starten en begin 2021 zal afronden, is voor de Kroon voldoende om aannemelijk te achten dat wordt voldaan aan de eis dat de werken en werkzaamheden binnen vijf jaar na de datum van het KB dienen aan te vangen.

Juridisch advies of meer informatie?
Heeft u vragen? Neem dan contact op met Egbert de Groot of Jeanny Romme