Sluiting voor onbepaalde tijd (artikel 13b Opiumwet) – mag dat zomaar?

14 september 2022 | Blog

Op 31 augustus 2022 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State duidelijk gemaakt onder welke voorwaarden een woning voor onbepaalde tijd mag worden gesloten op grond van artikel 13b Opiumwet. Deze uitspraak sluit aan bij de tendens van de bestuursrechter om 13b-zaken indringender te toetsen op evenredigheid. Eerder attendeerden wij u op de gevolgen van de nieuwe evenredigheidsuitspraak voor het openbare orderecht. In dit blog geven wij een overzicht van de voorwaarden waar gemeenten rekening mee moeten houden bij sluiting van een woning voor onbepaalde tijd.

Wat was in deze uitspraak aan de hand?

De burgemeester van Amsterdam ging over tot sluiting van een woning voor onbepaalde tijd. In 2018 is de woning al een keer voor de duur van drie maanden gesloten vanwege de vondst van een hennepplantage. De burgemeester heeft in de ‘Beleidsregels sluitingen en heropeningen Amsterdam’ bepaald hoe hij gebruikmaakt van zijn bevoegdheid op grond van artikel 13b Opiumwet. Hierin staat dat bij een woning in beginsel een sluitingstermijn van drie maanden wordt gehanteerd. In het geval dat in een woning binnen drie jaar voor een tweede maal drugs worden aangetroffen, kan een woning voor onbepaalde tijd worden gesloten. Weliswaar bestaat de mogelijkheid om een verzoek tot opheffing van de sluiting voor onbepaalde tijd in te dienen, maar de burgemeester gaat in beginsel alleen in zeer bijzondere nieuwe omstandigheden over tot eerdere heropening van de woning.

Wat zegt de Afdeling hierover?

De Afdeling is kort maar krachtig in haar uitspraak: in beginsel is sluiting van een woning voor onbepaalde tijd niet toegestaan, ook niet wanneer deze mogelijkheid in een beleidsregel is opgenomen. Slechts in uitzonderlijke gevallen, zoals bij recidive, kan worden overgegaan tot sluiting voor onbepaalde tijd. In die situatie moet in het beleid of in het besluit concreet staan aangegeven op welk moment een ambtshalve heroverweging door de burgemeester zal plaatsvinden. De beleidsregel van de gemeente Amsterdam is volgens de Afdeling te algemeen van aard; daarin staat slechts aangegeven dat onder zeer nieuwe bijzondere omstandigheden een heropening kan plaatsvinden. Een bijbehorend (concreet) beoordelingskader is niet opgenomen in de beleidsregel. Dat biedt volgens de Afdeling onvoldoende zekerheid.

Lessen voor de praktijk

Bij sluiting van een woning voor onbepaalde tijd dienen gemeenten rekening te houden met de volgende aspecten:

  • Sluiting voor onbepaalde tijd is slechts in uitzonderlijke gevallen toegestaan; omstandigheden zoals recidive kunnen daartoe aanleiding geven;
  • In een eventuele beleidsregel dient duidelijk te worden omschreven wanneer een burger een reëel heropeningsverzoek kan indienen;
  • Het initiatief voor heropening mag niet alleen bij de burger liggen. In de beleidsregel dient ook te worden aangegeven op welk moment de burgemeester ambtshalve een heropening zal onderzoeken;
  • Zowel bij een ambtshalve heroverweging als een heroverweging op verzoek dient een duidelijk beoordelingskader in de beleidsregel te worden opgenomen.
Meld u aan voor onze nieuwsbrieven